Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
KrystynaSlany
zpostępującąindustrializacjąiwkraczaniemmężczyznnakapitalistycznyrynekpra-
cy,byzacząćerodowaćodlat60.XXwieku.Należyzauważyć,żerodzinyigospo-
darstwarodzinnebyływprzeszłości,podobniejakiobecnie,niezwyklezróżnicowa-
ne,jednakżeoichkształciedecydowałyinneczynnikiiuwarunkowania.Rodzina
wciąguwiekówdoświadczyłatrzechfazprzejścia.Pierwszafazapolegałanaodej-
ściuodrodzinnejekonomii(ziemia,gospodarstworolnepodstawąutrzymania;ze-
spalałaonarodzinęiczyniłazniejwspólnotężyciaiinteresu[Adamski2002])do
zarobkowychpodstawutrzymaniawokresierozwojuindustrializacji(drugafaza).
Charakterystycznyjestdlategookresupodziałpracy:rolerodzajowezostająwy-
raźnieokreślone–mężczyźnistająsiężywicielamirodziny,kobietyzaśprowadzą
gospodarstwodomoweiopiekująsiędziećmi.Wokresieintensywnejfazyrozwoju
industrializacjimasowonarynekpracywstępująrównieżkobiety,coprzyczyniasię
dozałamaniaDfunkcjonalnego”podziałurólspołecznych,opartychnazróżnicowaniu
biologicznympłci.Wejściekobietnarynekpracy,poszerzanieichprawpublicznych
wygenerowałyupolitycznienieichkwestiiiżądaniarenegocjacjipodziałuobowiąz-
kówdomowychoraznowegokontrakturólspołecznych.Dwiesferyżycia:prywatna
ipubliczna,wtymsferazawodowa,zaczęłyfunkcjonowaćwpoważnymkonflikcieze
względunaszybkieemancypacyjneirównościowezmianywsferzedrugiej.Wzasa-
dziemożnastwierdzić,żesystemowezmianyipostępdotyczyłysferypublicznej,zaś
modernizowanieidemokratyzowaniezasadfunkcjonowaniarodziny,podziałuról,
zostałowokresieindustrializacjizaniechane.Konsekwencjątegofaktujestwspół-
cześniesilnykonfliktpomiędzytymidwiemasferami,którymakluczoweznaczenie
dlarozpadurodziny.Jakwynikazmodeluequilibriumgrupowego(Szmatka1989),
jeślijednaczęśćsystemuulegazmianie,drugarównieżpowinnadostosowaćsiędo
jejnowegopoziomu.Takiprocesosiąganiarównowagiprzezgrupęjestkoniecznydo
jejutrzymaniasię,wykonaniazadaniairozwoju.Trzeciafazarozwojuiprzemiany
rodzinyuwidoczniłasięodlat60.XXwieku–wtedytoinwazjawielowymiarowych
globalnychzmianekonomicznych,społecznych,politycznych,kulturowychnapierała
zniezwykłąmocąnamikrokosmosrodziny.
Kilkaczynnikówprzyczyniasiędodezorganizacjiireorganizacjirodzinynano-
wymstrukturalnymijakościowympoziomie.Najważniejszym,wmoimprzekonaniu,
jestosłabieniezależnościekonomicznejkobietodmężczyzn,będącekonsekwencją
podjęciaprzezniepracyzawodowej.Wolnośćekonomicznakobiet,możliwośćsamo-
stanowieniaosobiesprawiają,żenieporozumieniamiędzypartneramirozwiązywane
sączęstoprzezrozwód.Ekonomicznewięzy,kiedyśtaksilniezespalającepartnerów,
przestająbyćspoiwemrodziny.Podtrzymywanierozumieniadomujakomiejscapro-
dukcjiitworzeniadochodujestosłabionetakżenaskutekprzejęciafunkcjiopie-
kuńczejiedukacyjnejprzezspecjalistyczneinstytucjerozwijaneprzeznowoczesne
państwoiorganizacjepozarządowe.
Politycznegoznaczenianabierarozdźwiękpomiędzyznaczeniempracyproduk-
cyjnejwsferzepublicznej(sferamęska)itejreprodukcyjnej,niżejewaluowanej,wy-
