Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
KrystynaSlany
złożone;jestnowymaparatemanalitycznym,dziękiktóremupodstawowainstytucja,
jakąjestrodzina,zostajeniejakoDodczarowana”iukazanawkrytycznejperspektywie.
Tomyślfeministycznaigenderowaodsłaniaznaczeniezmieniającegosięmiejsca
kobietwspołeczeństwieiichupodmiotowienie.Ruchyspołeczne,prawo,dyskurs
feministycznyzwracająuwagęnanoweprzestrzenieanalizyrodziny,sferępracypłat-
nejinieodpłatnej–inaczejpracyprodukcyjnejireprodukcyjnej,sferęwładzynad
kobietamiwidocznąwjęzyku,wizerunkachpłci,instytucjachspołecznych(rodzina,
szkoła,zakładypracy)isytuacjęekonomicznąkobiet.Podnosisięznaczeniepełnego
obywatelstwaspołecznegokobiet(Warat2010)–odpowiadasięmiędzyinnymina
pytanie,jakpraktykowaćobywatelstwo,odnoszącjedoaktywnościkobiet,ichroz-
woju,zaangażowanianaróżnychpoziomachżycia,stworzeniawarunkównietylko
wsferzepublicznejinarynkupracy,aleipracywsferzeprywatnej(obywatelstwo
genderowe)(ibidem).
Podejmowanezatembadaniawperspektywiegenderowejifeministycznej,jeszcze
nietakdawnonieobecnewpolskimdyskursiegamologicznymifamiliologicznym,
sąwskaźnikiemdokonującejsięrewolucjiparadygmatycznejwzakresiewyjaśniania
małżeństwairodzin.TanowadlaPolskisoczewkapoznaniajest,jakjużwskazano,
krytyczna,demaskującastatusquopoprzednichkonstrukcji,nieadekwatnychwwielu
wymiarachdlarodzinokreślanychjakotradycyjneiposttradycyjnewnowym,złożo-
nym,ponowoczesnymspołeczeństwie.MałgorzataSikorskatwierdzi,żezachodzące
wPolsceprzemiany
wsposóbnierównoznacznydotykająideterminująfunkcjonowanieróżnychgrupspołecz-
nych.Idlategoteż,opisującpolskierodziny,możnamówićiotradycyjnymwzorzerodziny,
wktórymważnyjestpatriarchatisztywnypodziałobowiązkówwyznaczonyprzezpłeć,ale
takżeipodbudowanymindywidualizacją–którajestjednymzważniejszychwyznaczników
życiaspołecznegowspółczesnychspołeczeństw–modelurodzinyopartejnaideipartnerstwa
iwspółodpowiedzialności(Sikorska2009:5).
Należywtymmiejscuomówićkilkanajważniejszychprzemian,którewprowadzą
wsposóbogólnywszczegółowetematyprzygotowanejpracy.
Jakpokazująbadaniasocjologiczne,niemachybawPolscedrugiejgrupyspo-
łecznej,którabudziłabytakszerokiezainteresowaniespołecznejakmałżeństwo
irodzina,zewzględunaprzypisywanąimmisjęspołeczną,pełnionerole,znaczenie
zarównodlacałegospołeczeństwa,jakidlaposzczególnychjednostek.Tradycyjne
spojrzenienamałżeństwoirodzinęprzezpryzmatinstytucjipowoduje,żetraktuje
sięjejakswoistykapitał,dziękiktóremumożliwejestzaspokajaniepopęduseksual-
nego,realizowaniecelówprokreacyjnychiekonomicznych(Kocik2002,2006;Giza-
-Poleszczuk2005;Slany2002;CBOS2010;Swadźba,Budzyńska2010;Swadźba
2001).Małżeństwodajewsparcie,opiekę,zaspokajapotrzebęmiłościibliskości,wy-
znaczasensżyciaczłowieka.FamilocentrycznaorientacjażyciowaPolakówosadzona
jestnatradycyjnympodłożuaksjologicznym,któreobokrodzinyakcentujetakżepa-
triotyzm,honorireligijność(Kocik2002;Baniak2012;Mariański2012).
