Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wlatach1933-1939CharlotteBeradt,komunizującaŻydówka
niemiecka,rozpytywałaludzioichsny.Gdyw1939r.wyemigrowała
doStanówZjednoczonych,zabrałazesobąkolekcjęsnów.Składasię
onazokoło300anonimowychsnów,uzupełnionychkrótkimi
informacjamiBeradt,dotyczącymiautorasnu,jegokontekstuetc.Beradt
analizujewątkipolityczne,któresięwnichpojawiają,bypokazać,
wjakisposóbrzeczywistośćtotalitarnaprzenikanajgłębszewarstwy
ludzkiejpsychiki,jakstrachznajdujeodbiciewsnach,niedając
odpoczynkuodterrorudniacodziennego,jakfaszyzmokradaczłowieka
znajbardziejprywatnej,intymnejsfery,jakkolonizujeizawłaszcza
podświadomość4.Snystająsięinstrumentemterroru–wzbudzają
niepokój,strach,poczuciewinyzapopełnioneweśnie
„przestępstwa”5.WposłowiudoksiążkiBeradtBrunoBettelheim
napisał,że„tyraniaokradaczłowiekazesnunadługoprzedMakbetem
idługoponim”6.AhistorykReinhartKosselleckwartykulenatematjej
książkinapisał,żesny„sąelementamirzeczywistościhistorycznej,choć
niesąfaktami–sąświadectwamiterroru.Tesnynieodnosząsiętylko
dowarunków,któresprawiły,żetakiewłaśniesnystałysięmożliwe.
Jakozjawiskosnysąinstrumentalizacjąterroru.[...]Ukazująwymiar
antropologiczny,którywykraczapozaichstatusźródłapisanego,abez
tegowymiaruniemożnazrozumiećefektywnościterroru.Terrorniejest
poprostuśniony,samesnysączęściąterroru;terroru,któryprzenika
człowiekanawetweśnie”7.
PodobnieowpływieterrorunazawartośćsnówpiszeIrinaPaperno
wartykuleosnachpolitycznych,stanowiącychhistoryczneświadectwo
stalinizmu.Autorkaprzedstawiastudiakilkuprzypadków,wskazując
–jakBeradt–nagłębokieprzenikanierzeczywistościtotalitarnej
donieświadomościśniącegoorazdotreścijegosnów.Jakpisze,„sny
sągłównymmediumprzenoszącymstrach,mogąbyćużywanejako
modeluczućpodmiotówwkrólestwieterroru”8.WPolsceprzezwiele
latnotowałswojesnyiczęśćznichopublikowałHenryk
Bereza9.Gdybyśmyniconimniewiedzieli,azapisysnówznaleźli
wbutelcenabrzegumorza,stałybysięoneciekawymmateriałemdla
historyka.Łatwobyłobyodgadnąć,wjakimśrodowiskuobracałsię
autorsnów,asenoaroganckiejekspedientcewsklepiemięsnym10
