Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przesłuchiwanychocharakterzerozmowy.Transkrypcjeiprotokoły
tychprzesłuchańpozwalająnabezpośredniwglądwantyżydowskie
nastrojepanującewśródżołnierzyWehrmachtu–oczywiście
wmomencie,gdyznajdowalisięjużwniewoliualiantów.Zzeznań
wynika,żeogólniedużowiedzieliozbrodniachniemieckich
dokonywanychnaziemiachokupowanych,aich„rozmiaryuważali
zaolbrzymieidlategoobawialisięodwetu”9.Teodczucia,aprzede
wszystkimstrachprzedkonsekwencjamiwrazieprzegranejwojny,
wznacznymstopniupokrywałysięznastrojamiwRzeszy,nawetjeżeli
wojczyźniewiedzaozbrodniachniebyłaażtakkonkretna10.
Wniniejszymartykulepróbujęodpowiedziećnapytanie,
cooHolokauściewiedzieliNiemcystacjonującywGeneralnym
Gubernatorstwie,czylinaterenach,gdzieZagładaprzybrałanajbardziej
ekstremalnąformę.Wzwiązkuztym,żeopieramsięnawłasnych
badaniachdotyczącychżyciacodziennegoNiemcówwokupowanej
Warszawie11,niebędęsiętuzajmowałosobami,któreZagładę
zaplanowałyinadzorowałyjejprzebieg12.Skupięsięraczejnawiedzy,
jakąnatemateksterminacjiŻydówdysponowalidośćmałodotejpory
zbadani„normalni”okupanci.Osobytezajmowałystanowiskaponiżej
poziomukierowniczego–mimożebyłynaocznymiświadkamimordów,
jakichnaziścidokonywalinaŻydach,niezawszebezpośredniobrały
wnichudział13.MamnamyśligłównieżołnierzyWehrmachtu
ifunkcjonariuszyadministracjicywilnej,wtymkobietynastanowiskach
pomocniczych,aponadtocywilów,naprzykładprywatnych
przedsiębiorców.
AutorzywcześniejszychstudiównatematstanuwiedzyNiemców
oludobójstwiekoncentrowalisięprzedewszystkimnaterenachRzeszy.
Wzwiązkuztymzpractychtrudnowydobyćkonkretnefakty
iszczegóły14,zdecydowałemsięprzedstawićpespektywę
mikrohistoryczną,opierającsięnaprzykładzieWarszawy.Wtensposób
możliwabędziepogłębionaanalizaprzedewszystkimaspektów
jakościowychdotyczącychwiedzyówczesnychNiemców
oHolokauście.Mającnauwadzeeskalacjęprzemocy,jakanastąpiła
wtymregioniepodczaswojny,postaramsięodpowiedzieć
wszczególnościnatrzypytania:CokonkretnieNiemcywiedzieli
