Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.
GłównekierunkistosunkówzewnętrznychPRL
natlesytuacjimiędzynarodowej
27
zaostrzone,jakwpierwszymdwudziestoleciupo1945r.Wpołowielat60.
obiestronyrozpoczęłyrozmowy,dziękiktórymplanowanoosiągnąćpoko-
jowewspółistnienie,iktóredawałypewnenadziejenawetnazakończenie
zimnejwojny5.Calvocoressitwierdzi,żedoopisywanejewolucjiprzyczyniły
sięwdużymstopniuwielkiekosztykonfrontacji(wyścigzbrojeń)i„rozwie-
waniesięmitów”,któredoniejdoprowadziły6.Ujmującproblemsyntetycz-
nie,naodprężeniemiędzynarodowewlatach70.złożyłysięm.in.nastę-
pująceokoliczności:równowagapotencjałównuklearnychiobawysuper-
mocarstwprzedprzypadkowymkonfliktemnuklearnym;chęćosłabienia
nastrojówinapięć(pointerwencjipaństwUkładuWarszawskiegowCze-
chosłowacjiorazwzwiązkuzzaangażowaniemUSAwwojnęwietnamską
ikonfliktemzSRR-Chiny);dążeniekrajówblokuwschodniegodouznania
przezzachódnowychgraniciustrojówwEuropieorazwycofaniawojsk
amerykańskichzeStaregoKontynentu;chęćuzyskaniadostępudono-
wychtechnologiiirozszerzeniarynkówzbytu.Jakwynikazpowyższego,
do„dialoguodprężeniowego”przyczyniłosięwieleróżnychokoliczności
ibodźców7.Uwagęzwracająjeszczeodmiennestrategiesupermocarstw.
WedługTeresyłoś-Nowak,oileUSAdążyływtymczasiedo„zmniejszenia
napięcia”,todlazSRRlata70.miałystanowićjedynie„»przystanek«wwy-
ściguopanowanie”.zdaniemtejsamejbadaczki,politykadétenteStanów
zjednoczonychmiałanacelu„ucywilizowanie”zSRR:
Poprzezwciągnięciegowsiećpowiązańhandlowych,gospodarczychidialogpolitycznyuru-
chomionezostałymechanizmy,wktórychefekcienastąpiłapowolna,aczskutecznaerozja
systemukomunistycznego
8
.
zkoleizdaniemWladislawazubokaiKonstantinaPleszakowa,światowej
sławybadaczyzimnejwojny,przywódcyradzieccynieopracowaliplanudo-
minacjinadświatemiodprężenie,wsytuacjiograniczonychśrodków,było
metodązSRRnapotwierdzenieswejmocarstwowejpozycji9.
Jakzatemoceniasięomawianąfazęzimnejwojny?Coprawda,abs-
trahującodtrwałychróżnicsystemowych,pomiędzy1970a1979rokiem
5
Szerz.J.Holzer,Europazimnejwojny,Kraków2012,s.552inast.;J.Gaddis,Zimnawojna.Histo-
riapodzielonegoświata,Kraków2007,s.231.
6
P.Calvocoressi,Politykamiędzynarodowa…,s.16.
7
Napodstawie:E.Cziomer,PolitykaodprężeniaWschód-Zachód…,s.174-175.
8
T.Łoś-Nowak,Stosunkimiędzynarodowe.Teorie-systemy-uczestnicy,Wrocław2000,s.194,
205.
9
W.Zubok,K.Pleszakow,ZimnawojnazzakulisKremla.OdStalinadoChruszczowa,Warszawa
1999,s.343.
