Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
I.Zagubionaprzestrzeńicodalej?(Różewicz)
whierarchiiprzestrzennychodniesień(góra-dół,prawo-lewo),Hspadawe
wszystkichkierunkach”,awięcwistocieroz-padasię25.
Rozpadniemusioznaczaćwyłączniedestrukcji.Byłprzecieżtypowym
elementemkonstytutywnymbohateraromantycznego,zwłaszczauMickie-
wicza.Jednakniewystępowałsamotnie.Towarzyszyłmuzawszeprocesprze-
ciwstawny,processkupianiaikoncentracji.EtapHspadaniawewszystkich
kierunkach”prowadziłdotransformacji,konstrukcjinowej-dojrzalszejfor-
myegzystencji26.ItakrytmżyciaMickiewiczowychbohaterówwyznaczał
25SformułowanieHspadawewszystkichkierunkach”pochodzizwierszaRóżewiczaSpa-
danie,którykorespondujezinterpretacjąprzestrzeniwKartotece.Pełnytytułutworubrzmi:
Spadanieczylioelementachwertykalnychihoryzontalnychwżyciuczłowiekawspółczes-
nego.Przytaczamkońcowyfragmentutworu:
HSpadającniemożemy
przybraćformy
postawyhieratycznej
insygniawładzywypadajązrąk
spadającuprawiamynaszeogrody
spadającwychowujemydzieci
spadającczytamyklasyków
spadającskreślamyprzymiotniki
słowospadanieniejest
słowemwłaściwym
nieobjaśniategoruchu
ciałaiduszy
wktórymprzemija
człowiekwspółczesny
zbuntowaniludzie
potępioneanioły
spadałygłowąwdół
człowiekwspółczesny
spadawewszystkichkierunkach
równocześnie
wdółwgóręnaboki
nakształtróżywiatrów
dawniejspadano
iwznoszonosię
pionowo
obecnie
spadasię
poziomo”.
Utwórpowstałw1963r.,pochodziztomuTwarztrzecia:T.Różewicz,Poezjezebrane,
Wrocław1976,s.592-599,cyt.fragm.-s.598-599.Wierszbyłwielokrotnieinterpretowany.
Por.np.Z.Majchrowski,Różewicz,Wrocław2002,s.228-229(Hzanikznakóworientacyj-
nych,utrataśrodka-brakustałegopunktuodniesienia”),Z.Majchrowski,„Poezjajak
otwartarana”.(CzytającRóżewicza),s.66-68(wkontekścieapokaliptycznejwizjiświata
ŻonyzNie-BoskiejkomediiKrasińskiego).
26RomantycznyHrozpad”byłwistocieaktemprzemiany.Por.Z.Majchrowski,Gombro-
wiczicieńWieszczaorazinneesejeodramacieiteatrze,Gdańsk1995,s.158.
