Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ryshistoryczny
43
Zmianawpostrzeganiusądownictwaarbitrażowegorozpoczęłasię
wXXw.icałyczasewoluuje96.WpierwszejpołowieXXw.wwielu
krajachdałosięzauważyćtendencjępolegającąnaprzychylniejszym
traktowaniuarbitrażu.Amerykańskafederalnaustawaarbitrażowa,
uchwalonaw1925r.,faworyzujenawetarbitrażjakometodęrozwią-
zywaniasporów97.Powyższetrendyznalazłyrównieżswojeodzwier-
ciedleniewregulacjachmiędzynarodowych.
Pierwsząglobalnąwielostronnąkonwencjąsporządzonąpodauspicjami
LigiNarodów,mającąwpływnarozwójmiędzynarodowegoarbitrażu
handlowego,byłProtokółoklauzulacharbitrażowychpodpisanywGe-
newie24.09.1923r.Zasadniczymcelemprotokoługenewskiegobyło
zobowiązaniepaństw-sygnatariuszydowzajemnegouznawaniazapisów
nasądpolubownyzawartychpomiędzystronamipochodzącymiztych
państw98.Zart.1protokoługenewskiegowynikało,żezakresregulacji
obejmowałstronypodlegająceprawodawstwuróżnychpaństwidoty-
czyłwpierwszejkolejnościsporówhandlowychorazpozostałych,które
miałyzdatnośćarbitrażową99.Możnawięcpowiedzieć,żeprotokółge-
newskidotyczyłgłównieumówoarbitrażfunkcjonującychwprzestrzeni
międzynarodowegoarbitrażuhandlowego100.
Następnymaktemprawnymocharakterzemiędzynarodowymbyła
Konwencjagenewskaz26.09.1927r.owykonywaniuzagranicznych
orzeczeńarbitrażowych.Zgodniezniądomaganiesięwykonaniawin-
nympaństwiekonwencyjnymwyrokusądupolubownegowymagało
tzw.podwójnegoexequatur101.Stronawnoszącouznanielubwykonanie
wyroku,musiałanajpierwprzedstawićdowód,żewkraju,wktórym
96
A.Wiśniewski,Międzynarodowy...,s.33.
97
T.Carbonneau,TowardaNewFederalLawonArbitration,NowyJork2014,s.95;
M.Rządkowski,Doktrynaautonomicznegocharakteruklauzuliarbitrażowejwujęciu
prawnoporównawczymzuwzględnieniemustawodawstwUSA,WielkiejBrytanii,Francji
orazPolski,„ADR.ArbitrażiMediacja”2015/3,s.60-61.
98
A.Wiśniewski,Międzynarodowy...,s.91;Ł.Błaszczak,M.Ludwik,Sądownictwo...,
s.57;T.Ereciński,K.Weitz,Sąd...,s.28.
99
Ł.Błaszczak,M.Ludwik,Sądownictwo...,s.57.
100
A.Wiśniewski,Międzynarodowy...,s.91.
101
T.Ereciński,K.Weitz,Sąd...,s.28;A.Wiśniewski,Międzynarodowy...,s.94;
Ł.Błaszczak,M.Ludwik,Sądownictwo...,s.58;Ł.Błaszczak,Wyrok...,s.26.
