Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPDOWYDANIADRUGIEGO
opublikowaliswedziełowroku19697.Autorzyciakceptująkoncepcję
niedorozwoju(subdesarrollo,dosłownie:npodrozwój”)wprowadzoną
w1961rokuprzezCelsoFurtado8irozwijanąod1966rokuprzez
AndréGunderaFranka9.PracęFurtadouwzględniałemjakoopis,bez
wnikaniawjegometodologię.PraceFrankazkoleiznałempośred-
nioipowierzchownie10.Znaczniepóźniejdostrzegłemjednakzbież-
nośćproblematykimejanalizyzichinformacjąźródłową11,podobną
dozależności,którawystępujeteżmiędzypracamiCardosoiFaletto
orazFurtadoiFranka.Zdaniemtychostatnichpewienmechanizm
ipoziomrozwojuokreślanesąmianemniedorozwoju,ponieważ
mechanizmtenuniemożliwiaprzekroczeniecharakterystycznejdla
kapitalizmugranicyjakościowejizwiązanegozniąpoziomu.Także
CardosoiFalettopiszą,żen[ł]wsytuacjachniedorozwojuistnieje
pewientypzależnościnaplaniepolityczno-społecznymiżezależność
tamiałaswójhistorycznypoczątekwekspansjigospodarczejpierw-
szychpaństwkapitalistycznych.Zależnośćwsytuacjiniedorozwo-
juprowadzidorodzajudominacji,objawiającejsiępoprzezpewien
zespółcechwsposobiedziałaniaiorientacjigrup,którewsystemie
gospodarczympełniąrolęproducentówikonsumentów.Sytuacjata
pozwalazałożyć,żewskrajnychprzypadkachdecyzje,odktórychza-
leżyprodukcjaikonsumpcjawdanejgospodarce,podejmowanesą
zgodniezdynamikąiinteresemgospodarczymkrajówrozwiniętych.
Gospodarkiusytuowanewenklawachkolonialnychtotypowyprzy-
kładtejskrajnejsytuacji”12.
Jednocześnieautorzycizwracająuwagę,żeniechodzituopodział
nangospodarkizależne”ingospodarkiniezależne”
,aninancentrum”
7
F.H.Cardoso,E.Faletto,DependenciaydesarrolloenAméricaLatina.Ensayode
interpretaciónsociológica,Lima1967;wprzekładzienaj.pol.:Zależnośćarozwój
wAmeryceŁacińskiej.Próbainterpretacjisocjologicznej,tłum.H.Siewierski(poszerzo-
neoF.H.Cardoso,Nowedrogi,tłum.Z.Jakubowska;J.Mazurek,Posłowie),Muzeum
HistoriiRuchuLudowego,Warszawa2008.FernandoHenriqueCardoso,ekonomista,
zostałpotemprezydentemBrazylii(1995-2003).
8
C.Furtado,Desenvolvimentoesubdesenvolvimento,RiodeJaneiro1961.
9
A.G.Frank,TeDevelopmentofUnderdevelopment,nMonthlyReviewPress”1966,
t.18,nr4;A.G.Frank,B.K.Gills(red.),TeWorldSystem.FiveHundredYearsorFive
Tousand?,London,NewYork1993.
10
WiadomościotreściowychwczesnychtekstówzawdzięczałemZbigniewowiM.
KowalewskiemuiHenrykowiSzlajferowi,częstymuczestnikomnaszychseminariów
wIHPAN.
11
R.Stemplowski(red.),AmerykaŁacińska:Dyskusjaorozwoju,Warszawa1987,
s.413,autorzytekstów:SamirAmin,FernandoHenriqueCardoso,EvelinaDagnino,
EnzoFaletto,AndréGunderFrank,PabloGonzálezCasanova,CelsoFurtado,Octavio
Ianni,BorysI.Kowal,LeonidL.Kłoczkowski,GerardPierre-Charles,TeotonioDos
Santos,S.I.Siemionow,RodolfoStavenhagen,RyszardStemplowski,WalentinJ.Szej-
nis,AnatolijF.Szulgowski,TilmanTönniesEvers,PetervonWogau.
12
F.H.Cardoso,E.Faletto,Zależnośćarozwój,op.cit.,s.16.
31
