Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
WSTĘPDOWYDANIADRUGIEGO
inperyferie”
,przypomocykategoriiwichmniemaniuwyłącznieeko-
nomicznych,albowiemprzyrozpatrywaniusytuacjizależnościwana-
lizierozwojuAmerykiŁacińskiejchodzićbędzieouwydatnieniefaktu,
żerodzajintegracjigospodareknarodowychzrynkiemmiędzynaro-
dowymzakładaokreśloneiodmienneformywzajemnychrelacjigrup
społecznychkażdegokraju,zarównomiędzysobą,jakizgrupamiza-
granicznymi.Jeżeliwięcprzyjmiesię,żesamefluktuacjerynkunie
wystarczajądowyjaśnieniazmianyanidozapewnieniajejciągłości
czykierunku,todecydującegoznaczeniawanalizieprocesurozwoju
nabieradziałaniesił,grupiinstytucjispołecznych13.
Jeślinieliczyćkluczowejkategoriinniedorozwój”
,powyższerozu-
mowanieopierasięnapowszechnieznanychzasadachfunkcjonowa-
niapaństwaikategorianzależność”narzucałasiępowszechnie-także
imnie-jakoskładnikjęzykaprawiepotocznego.Bardziejskompliko-
wanajestkategoriandominacja”
,aleokreślenieprzyjęteprzezwymie-
nionychautorówtakżenieodbiegałozasadniczoodtego,cowiadome
byłozpodstawsocjologii,psychologiispołecznejizówcześniezna-
nychwynikówbadańwzakresiestosunkówmiędzynarodowych.Nie
sprawdzałem,wjakiejmierzeautorzyciakceptowalitezyGramsciego
odominacjiczyhegemonii.PionierstwoCardosoiFalettopolegało
więcgłównienatym,żepodjęlipróbęzastosowaniatychczterech
kategoriiłącznie(rozwój,niedorozwój,zależność,dominacja)do
ekonomiczno-socjologicznejanalizywspółczesnejAmerykiŁaciń-
skiej,wnawiązaniudoprocesów,któremiaływyraźnieXIX-wieczną
metrykę,leczzostałyprzeznichrozpoznanewzasadzienapodstawie
materiałówdrukowanych,główniepublicystycznych,odnoszących
siędookresupoIIwojnieświatowejioddającychjeszczesłabszeniż
obecniezaawansowaniewAmeryceŁacińskiejbadańnadhistorią
najnowszą.Ichhipotezyweszłyjednakdolatynoamerykanistycznej
klasykiwdyskursieekonomiczno-socjologicznymichociażstraciły
naznaczeniu,nadalułatwiająhistorykowiinterpretowanieźródełod-
noszącychsiędookresuwcześniejszego,jeślitylkopamiętaonopu-
łapkachprezentyzmu,którychistnieniemsocjologczyekonomista
znacznierzadziejzaprzątająswąuwagę.
Terminologia—aściślej:kategoryzacja—stanowiwbadaniach
nadAmerykąŁacińskąigeneralnieregionamiperyferyjnymipro-
blemsamwsobie.Dominacjępróbowałemdefiniowaćprzypomocy
bardziejrozpowszechnionego,językowobardziejelastycznego,aczkol-
wiekiwieloznacznegoterminunimperializm”
.Wszystkietrzymocar-
stwarywalizującenaterenielatynomerykańskimokreślammianem
13
Ibid.,s.39-40.
