Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPDOWYDANIADRUGIEGO
państwimperialistycznychorazsynonimami,takimijaknwielkiemo-
carstwo”
,nmocarstwodominujące”oraznwysokouprzemysłowiona
metropoliaówczesnegoświata”
.Nieistniałowówczaswielkiemocar-
stwobezimperialistycznejideologiijakoskładnikapolitykijegorzą-
du.Mamytudoczynieniazrozmaitymiodmianamiimperializmu14.
ImperialistyczneoddziaływanienaArgentynępolegałowówczasna
wywieraniuwpływunaprowadzeniejejpolitykizagranicznejpoprzez
stosowanieprzezwielkiemocarstwanaciskudyplomatycznego,go-
spodarczego,propagandowegoiwojskowego,apośrednionawetpo-
przezwzorcerólspołecznych,styleżyciaspołecznego,ideologię.Sto-
sowaneśrodkizależałyprzytymodpodstawowychcelówświatowej
strategiidanegomocarstwaorazodrywalizacjimiędzymocarstwami
najsilniejnaArgentynęoddziaływającymi.
DynamikawzrostuekonomicznegoArgentyny,jakwynikazopu-
blikowanegow1973rokuzbioruartykułówCarlosaDíaz-Alejandro,
pokazywaładlaXXwiekutendencjęspadkowąod1913roku,ale
iwjegopracachWielkiKryzysjawisięjakoimpulsdoniosłyiszko-
dliwy15.DosposobumyśleniaDíaz-Alejandranawiązałempotemwe
wstępiedozbiorustudiówporównawczychEuropa-AmerykaŁa-
cińska,zwracającuwagęnaperyferyzacjęLatynoamerykiwokresie
1700-2008,leczbezwyróżnianiaproblematykiargentyńskiej16.Opra-
cowaniazawartewogłoszonymw2011rokutomiestudiówpodre-
dakcjąGerardadellaPaoleryiAlanaM.Taylora,nawiązującymswą
doniosłościądopracDíaz-Alejandra,plasująbadanyprzezemnie
33
14
Wjęzykupolskimdostępnajestksiążkaaktualizującastanwiedzynapodstawie
nmateriałuzespecjalistycznej(głównieanglojęzycznej)literaturynatemathistorii
imperióworazbadańimperializmu”:A.Colás,Imperium,tłum.J.Dobrowolski,War-
szawa2007;cyt.zes.7.Autortenrozróżnianasymetrie”wytworzoneprzeznimpe-
rializm”(npolitycznesterowanierynkiem”)inkapitalizm”(nautonomicznatendencja
rynkudonierównomiernejakumulacji”),por.ibid.,s.231.
15
C.F.Díaz-Alejandro,Ensayossobrelahistoriaeconómicaargentina,BuenosAires
1973,passim.(Tenkierunekinterpretacjizasygnalizowałautorjużwswychopracowa-
niachwcześniejszych,którewykorzystałemwwyd.I).PodczasŚwiatowegoKongresu
HistoriiGospodarczejwBernie(1986r.)rozmawiałemzpromotoremwymienionego
autora(jużnieżyjącego),CharlesemKindlebergerem(copoprzedziłamojakorespon-
dencjazDíaz-Alejandro),ocelowościłączeniaanalizyekonomicznejzpodejściem
historyczno-socjologicznym;sugerowałemuwzględnienieprocesównarodotwór-
czych,doczegoobajodnieślisięsceptyczniezewzględunaniedostatekwskaźników
ilościowych(odnośniedotychprocesów)dobadańporównawczych,wskazywali
jednaknaznaczenienpsychologiigrupowej”(grouppsychology)dlaprzyszłychbadań
zzakresuhistoriigospodarczej.
16
PrzeciętnydochódpercapitawAmeryceŁacińskiejok.1700r.wynosił99,9%
takiegodochoduwUSAi52,8%takiegodochoduwkrajachEuropyZachodniej,
aw2008r.odpowiednio-14,3%i17,5%,por.R.Stemplowski,Introduction,[w:]
idem(red.),EuropeandLatinAmerica-LookingateachOther?,Warszawa2008,s.7-47,
szczególnies.16(danetuprzytoczone).
