Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
ekonomiczne;orazzyskpieniężny,przezktórynależyrozumiećzwiększenie
monetarnejwartościzasobówjednostkigospodarczej.Zezrozumiałychpowo-
dównajtrudniejszywwycenieiwanaliziejestzyskmetafizyczny,zewzględu
natrudnośćmierzenialudzkichpotrzebiobiektywnychtrudnościwiążącychsię
zichspełnieniem.Najłatwiejszyzkoleiwwyceniejestzyskpieniężny.Należy
jednakzauważyć,żenieuwzględniaonwahańcenwgospodarce.Naszczególną
uwagęzasługujekoncepcjazyskurealnego[Bedford1965,s.20-24].Takrozu-
mianyzyskokreślazmianywartościaktywównettowwynikuprowadzonej
działalnościgospodarczej,przywyłączeniuprzepływówmiędzyprzedsiębior-
stwemawłaścicielamijednostki.
G.E.Philips[1963]zaproponowałjeszczeinnąkoncepcjęzysków,którą
określiłmianem„przyrostuzysków”(accretionconceptofincome).„Przyrost
zysków”oznaczapowiększającąsięsiłęekonomicznąprzedsiębiorstwa.Wpro-
cesiewycenypowinnaonaodzwierciedlaćwartośćrynkowąaktywówjednostki
gospodarczej.G.E.Philipsniebyłzwolennikiemwycenyopartejnazdyskonto-
wanychprzepływachpieniężnych,ponieważwjegoopiniiniespełniająonekry-
teriumobiektywności.Uważał,żejegowizjazyskówmaprzewagęnadkoncepcją
E.EdwardsaiP.Bella,gdyż„zwiększonasiłaprzedsiębiorstwa”jestwyceniona
napodstawiewartościrynkowych.TwierdzeniaG.E.Philipsauznawanebyły
przezwielubadaczyzawłaściwąteorięzysku.
Wlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychubiegłegowiekuobliczenie
zyskudlajednostekgospodarczychnadalstanowiłonajistotniejszycelrachunko-
wości[CookiHolzmann1976].Praktycznarealizacjategopostulatupowodowała
problemydlawieluksięgowych.Wynikfinansowynieodzwierciedlałzmian
wartościfirmy,stądzaistniałapotrzebatworzeniasurogatówdlazyskujednostek
gospodarczych.WopiniiJ.S.CookaiO.J.Holzmannapowinnyoneuwzględniać
realne,zewnętrzneuwarunkowaniajednostekgospodarczych.J.R.Grinyer[1985]
postulował,podobniejakinniautorzy,zależnośćkoncepcjizyskuksięgowegood
sposobówczymetodwycenyksięgowej,którapowinnadostarczyćużytecznych
rozwiązańdlapraktykigospodarczej.Należyzauważyć,żeówczesnametodyka
pomiaruzyskunettobyłaprzedmiotemkrytykizewzględunabrakjegoprzydat-
nościdecyzyjnej.ZwiększeniejegoużytecznościwopiniiJ.R.Grinyerawyma-
gałostworzeniaiweryfikacjiwielunowychteoriirachunkowości.
WspółcześnieJ.Godfrey,A.Hodgson,S.HolmesiA.Tarca[2006,s.232]
twierdzą,żejednązpodstawowychfunkcjirachunkowościjestokreślenie
izmierzenierentownościjednostekwdanymokresie.C.DeeganiJ.Unerman
[2006,s.191-192]uważają,żeobliczeniezyskówzależyodprzyjętejkoncepcji
centralnegoelementusprawozdaniafinansowego,jakimmożebyćbilanslub
rachunekzyskówistrat.Należywyróżnićwtymwzględziedwapodstawowe
podejściawzakresieokreślaniazysków:aktywno-pasywne(asset/liability
approach)iprzychodowo-kosztowe(revenue/expenseapproach).Według
