Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Jakdoświadczyliśmyglobalnegoryzyka?
wanie,choćmożemypróbowaćimzapobiegaćbądźminimalizowaćichskutki.
Sąnieprzewidywalne,niepoddająsiękalkulacji,zaśichzasięgjestograniczony
czasowoiprzestrzennie.Dotegorodzajuryzyka–ryzykaprzedindustrialnego
–zaliczyćmożnaepidemieiwszelkieklęskinaturalne.Doświadczeniaopisy-
wanewIrozdzialeniniejszejksiążkiwpisująsięzatemwperspektywęryzyka
przedindustrialnegowrozumieniuBecka.
Kolejnytypzagrożeń–ryzykaepokiprzemysłowej–stanowiąjużprodukt
ludzkichdziałańidokonywanychwyborów.JakpiszeStankiewicz:Ryzykatego
typumającharakterindywidualny,lokalny,ograniczonydookreślonegoczasu
imiejsca,sąmożliwedoprzewidzenia.Ryzykaepokiprzemysłowejsąnajbardziej
zbliżonedoklasycznegorozumieniaryzyka,oznaczającegoprawdopodobieństwo
wystąpieniastratyookreślonejwielkości(Stankiewicz2008:120).Woptycetak
rozumianychzagrożeńlokująsięgłównieelementywspółczesnegostylużycia,
zakcentemnateobszary,którezwiększająnp.ryzykochoróbcywilizacyjnych.
Jednakwcentrumzainteresowańautoralokujesiętrzecityp–wielkiezagro-
żeniapóźnejnowoczesności–ijakwskazujeStankiewicz,stanowiondialektycz-
nąsyntezędwóchpoprzednichtypów.Zpierwszegotypumamyzatemcechę
niemożliwościprzewidywaniaiponadindywidualnycharaktersamychzagrożeń,
sąoneponadkontroląispadająniejakozzewnątrz.Odwołującsiędocech
typudrugiego,należypowiedzieć,żeistotnącechądlakonstrukcjiryzykatypu
trzeciegojestsamoźródłopochodzenia–ryzykasątuproduktemrozwoju
technologicznego.Towłaśniewtymtypielokująsięwspółczesnezagrożenia
ekologiczne,chemiczne,atomowe,genetyczne.Tentypryzyktoefektuboczny
rozwojuinnowacjitechnologicznych.
PandemiaSARS-CoV-2doskonalelokujesięzatemwtrzecimtypiezagro-
żeń,choćjakoepidemiaspełniacechyryzykaprzedindustrialnego,tojużsamo
pojawianiesięwspółczesnychwirusów,jakwskazująepidemiolodzy,totakże
kwestiaglobalnychzmianklimatycznych.Itaknp.zwierzęcemigracje,nastę-
pującewskutekzmianklimatycznych,oznaczaćbędąniestandardowekontakty
międzygatunkami.Atoczęstopocząteknowychpatogenów,m.in.koronawiru-
sów.JakwskazujeMarceliSommer,dziennikarzHGazetyPrawnej”:Otym,że
przyszłośćmożenieśćnowewyzwaniaepidemiologiczne,napisałostatnioArturo
Casadevall,kierownikkatedrymikrobiologiimolekularnejiimmunologiinaUni-
wersytecieJohnaHopkinsawBaltimore.Wswoimartykulezwracauwagęnato,
żejednymzkluczowychelementówsystemuimmunologicznegoczłowiekajestnie-
przekraczalnadlawielumikroorganizmówbarieracieplna(dotyczytom.in.nawet
95proc.gatunkówgrzybów).Tymczasemefektemocieplaniasięklimatumożebyć
adaptacjadrobnoustrojówdowyższychtemperaturipojawieniesięchoróbzdolnych
dosforsowaniatejtermalnejosłony.Casadevalluważa,żeprawdopodobieństwo
takiegoscenariuszajestwysokieizalecawzwiązkuztymwzmocnieniemechani-
zmówwczesnegoostrzeganiaimonitoringunowychchorób(www1).Wydajesię
