Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
UrodziłamsięiwychowałamsięwKielcach.ObcemibyłylegendyLubelszczyznyipro-
blematykaArmiiKrajowejnatymterenie.Historycznapamięćlubelskichwsiimiasteczek
przyszładomniesamaiwnajbardziejnieoczekiwanychokolicznościach.W1980roku
wrazzmoimnieżyjącymmężemkupiliśmydomwZemborzycach,którewówczasod
kilkunastujużlatznajdowałysięwgranicachLublina,aletaknaprawdęnadalpozostawały
podlubelskąwsią.Sąsiedzibylidobrzyiuczynni,aleniewielewiedzielionasimyniewiele
onich.Przełomowymmomentemokazałsięgrudzień1981rokuiwprowadzonywówczas
stanwojenny.Wstyczniu1982rokuwyszedłpierwszynumerzredagowanegoiwydruko-
wanegownaszymdomunBiuletynuNSZZSolidarnośćPracownikówFSCwLublinie”.
SpacyfikowanirobotnicyFSCprzyjęligozwielkąradością.Łącznikiempomiędzynami
azałogąbyłnaszsąsiad,zwolnionypopacyfikacjiFSCrobotnikPiotrDudziak.Powy-
daniudwunastegonumeruBiuletynu,2grudnia1982rokudonaszegodomuwpadło
czterechfunkcjonariuszSBizwrzaskiemnGdziedrukarnia?Gdziepowielacz?”,rozpoczęli
trwającąsześćgodzinrewizję.
Esbecynieznaleźlinaszychpowielaczyimatryc.Poszarpaninieznasząpięcioletnią
wówczascórką,zapakowalijedyniekilkapudełzakazanychwówczasksiążekiodjechali.
PorewizjimieszkańcyZemborzycuznalinaszaswoich.Okazałosiębowiem,żenajbliższa
sąsiadka,paniWandaKubecka,jestcórkązamordowanegoprzezNiemcównaZamku
LubelskimkomendantazemborzyckiejplacówkiAK,zaścaławieśmaswojąwłasnąinie-
powtarzalnąwojennąipowojennąhistorię.Kilkadnipóźniejwdrzwiachnaszegodomu
stanąłogromnejposturystarszypan,przedstawiłsięjakoTomczykzBoruizaproponował
kupnomiodudladzieci.Następnegodniaprzyniósłmiódiwprezenciekuręnadowód,
żezpowodurewizji,wieśZemborzyceuznałanaszaswoich.Pomiędzykolejnymikurami
imiodamiwyjaśniłosię,żepanTomczykbyłżołnierzemAK,w1944zostałzesłanyna
SyberięiprzesiedziałtrzylatawłagrzewBorowiczach.Dodziśmamgowoczach,gdy
wyciągnąłwielkąjakbochenchlebarękęipowiedział:–NaSyberiitonajszybciejumierały
takieinteligenty,jakwy.Noijeszczeksięża.Bochłopjestbardziejwytrzymały.Chłopma
siedemskór,zanimbolszewicydobralimisiędosiódmej,wróciłem.
PanTomczykopowiadałpotem,żejesienią1944rokuzZemborzycposzłonaSybir
kilkudziesięciuchłopaków,międzyinnyminajbliższynaszsąsiadStanisławBerecki.Wielu
niewytrzymałokatorgiimrozu,atych,którzywracali,niepoznawałyrodzonematki.Inni
sąsiedziopowiadali,żewZemborzycach,wśródmieszkańcówznalazłosiętrzechzdrajców
onazwiskachP
.P
.iC,którzypodjęliwspółpracęzNKWDiUB.NajednymznichAK
wykonaław1946rokuwyrokśmierci,bowZemborzycachdoroku1947wdzieńpano-
walibolszewicy,alenocenadalnależałydoArmiiKrajowej.
Poroku1989żołnierzomAK,byłymwięźniomsowieckichłagrów,władzerodzącejsię
IIIRPpostanowiłyzaliczyćlatasyberyjskiejzsyłkidoemerytury.Byłytosymboliczne
grosze,ależebyjeotrzymać,trzebabyłowypełnićodpowiedniedokumenty.PanTomczyk
