Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Historia,filozofia,istotajakości
Rozwiązaniaprojakościoweśredniowiecznegorzemiosłaihandludotyczyły
zarównoproduktów,jakiprocesów[Lerner1994,s.17–31;Trevelyan1967,s.293–
–309].Wpółnocno-zachodniejEuropie,szczególniewmiastachdawnejFlandrii,
będącychodXIwiekucentramihandlu,produkowanoisprzedawanoprzedewszy-
stkimtkaninywełnianeilniane,określanemianemsukna.Sprzedażąwyrobów
rzemiosłabylizainteresowaniwładcy,którzychcielimiećswójskarbieczapełniony
pieniędzmizpodatkówiopłat.Wyższajakośćwyrobówprzynosiławyższedochody
zesprzedażyiwyższekwotypodatków.Sprzedażwięcobwarowanoodpowiednimi
regulacjamiorganizacyjno-prawnymi,motywującymirzemieślnikówdowytwarza-
niaproduktówdobrejjakości.Jakoprzykładmożnapodaćrozporządzeniekróla
AngliiEdwardaI,któryw1300rokuustaliłnormydotyczącewagi,długości
iszerokościbelisukna.Ówczesnerynkibyłynadzorowaneprzezosobytrzecie
przedstawicieliwładzmiasta,niezależnychodproducentówiklientów.
W1316rokunastępnykrólAnglii,EdwardII,ustanowiłnadrzędnąpaństwową
instytucjękontroliprodukcjiisprzedażysukna,będącąodpowiednikiemwspółczes-
negonadzorurynku.
WeflamandzkichcentrachprodukcjisuknaodpołowyXIIIwiekuzgodnośćbeli
suknazwymaganiamijakościowymibyłapotwierdzanaołowianąplombą.Ten
systemurzędowegobadaniaioznakowywaniatowarówprzyjąłsięzczasemwcałej
Europie.Wźnymśredniowieczuzaczętododatkowooceniaćjakośćprocesów
wytwórczychubojuzwierząt,wyrobówpiekarniczych,pomieszczeńdoichprze-
chowywaniaitp.,cosięwiązałozzapewnieniembezpieczeństważywności.
Sprawdzanokwalifikacjerzemieślników.Produktyzmetaliszlachetnychipół-
szlachetnychoznakowywanoherbemmiastaipieczęciąmistrza.Rozpoznawcze
podpisydotyczyłytakżeśredniowiecznychdziełsztuki,cobyłozwiązanezod-
powiedzialnościązajakośćspecyficznegowyrobu.Nadzorowanotakżeimport
towarów.Dbanooto,abyproduktysprowadzonedokrajówzachodniejEuropybyły
oryginalneioodpowiedniejjakości,zdarzałysiębowiemfałszerstwa.
ProjakościowysystemprodukcjiihandluwnikłymstopniudotyczyłPolski.Nie
byłownaszymkrajutradycjirzemieślniczej,charakterystycznejdlakrajów
zachodnich[Kieżuń1997,s.21].Przekonanie,żeszlachcicowiniewypada
handlować,byłotaksilne,żepostawyszlacheckiebyływzoremdonaśladowania
przezznacznączęśćspołeczeństwapolskiego.Problemyteporuszonewdziele
pt.OpoprawieRzeczypospolitejXVI-wiecznegopisarzaA.F.Modrzewskiego.
Zwracasiętum.in.uwagęnabrakurzędu,którymógłbysprawowaćnadzórrynkowy
nadjakościąibezpieczeństwemproduktówtowarówrodzimychiimportowanych.
1.1.5.Jakośćwmasowejprodukcjiepokiindustrializacji
Rewolucjaprzemysłowa,zapoczątkowanawAngliiwpołowieXVIIIwieku,
zmieniłaobliczegospodarkiświatowej.Wynalazkiwpostaciczółenkatkackiego,
maszynyparowejczysilnikaelektrycznegopozwoliłynamechanizacjępracy,co