Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Zarządzaniejednostkamisamorząduterytorialnegowwarunkachgospodarkirynkowej
Zasadadomniemaniawłasciwościsamorząduterytorialnego
azasadapomocniczości
Zasadapomocniczościsprowadzasiędokonstatacji,żespołeczeństwoniepowinno
przejmowaćzadań,któremożesamodzielniewykonaćjednostka,anwspólnociewięk-
szej”nienależypowierzaćtego,comożezrobićrówniewydajnienwspólnotamniejsza”39.
WencyklicenQuadragesimoanno”ogłoszonejw1931r.papieżPiusXIzwrócił
uwagę,żenJestrzecząniegodziwąodbieraćjednostkomto,czegozdolnesądokonać
własnymisiłamiipowierzaćtowspólnocieczyspołeczności,taksamoniesprawiedliwe
jestnakładaćnawiększąiwyższegorzęduspołecznośćto,comogłobybyćwykonane
przezwspólnotymniejszeiniższegorzędu.Wszystkotorazemstanowiwielkąszkodę
iwywróceniewłaściwegoporządkuspołecznego,ponieważnaturalnymprzedmiotem
jakiegokolwiekdziałaniaspołeczeństwajestudzielaniepomocynasposóbpodtrzymy-
waniagrupomciałspołecznych,niezaśniszczenieichiwchłanianie.Imdoskonalejzo-
stanieutrzymanyporządekhierarchicznymiędzyróżnymistowarzyszeniami,stosownie
dozasadyfunkcjiwspomagającejdziałalnośćspołeczną,tymbardziejwzmocnisięwła-
dzaimocspołeczna,acozatymidziewyniknieztegoszczęśliwszyipomyślniejszystan
samegopaństwa”40.PonadtoPiusXIzauważył,iżnnienaruszalneiniezmiennepozostaje
toniezmiernieważneprawofilozofiispołecznej:jakniewolnojednostkomwydzierać
inaspołeczeństwoprzenosićtego,comogąwykonaćzwłasnejinicjatywyiwłasnymi
siłami,podobnieniesprawiedliwością,szkodąizakłóceniemporządkujestzabieranie
mniejszyminiższymspołecznościomtychzadań,któremogąspełniaćiprzekazywa-
nieichspołecznościomwiększymiwyższym.Każdadziałalnośćspołecznazewzględu
naswójcelinaswojąnaturęmacharakterpomocniczy;winnapomagaćczłonkomor-
ganizmuspołecznego,anieniszczyćichlubwchłaniać”41.
Taksamozgodniezart.4ust.2EKSLspołecznościomlokalnymwzakresie
określonymprawemprzyznanazostałapełnaswobodadziałaniawkażdejsprawie,
któraniejestwyłączonazichkompetencjilubniewchodziwzakreskompetencji
innychorganówwładzy.
Biorącpowyższepoduwagę,art.163konstytucji,przewidującyzasadędomnie-
maniawłaściwościsamorząduterytorialnego,stanowirealizacjęprzedstawionych
powyżejwymagańdotyczącychpodziałuwładzypomiędzyorganycentralneitere-
nowezgodnieznaukąspołecznąKościołakatolickiegoorazEKSL.
Należywpełnipodzielićpogląd,żezasadapomocniczościndomagasięmożli-
wieszerokiegopowierzeniakompetencjisamorządom”42iżendecentralizacjasprzy-
jabudowiestrukturadministracjipublicznej,urzeczywistniającegowtymzakresie
39
Por.m.in.M.Giełda,Samorządterytorialny…,s.58.
40
PapieżPiusXI,EncyklikaQuadragesimoAnno,Znak1982,nr7-9.
41
Cyt.zaC.Strzeszewski,Katolickanaukaspołeczna,Lublin1994,s.515-516.
42
W
.Góralczyk,Zasadakompetencyjnościwprawieadministracyjnym,Warszawa1986,s.139.
