Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzĘŚĆI.UWARUNKOWANIAFUNKCJONOWANIAPODMIOTÓWŚWIADCzĄCYCHUSŁUGIMEDYCzNE
mawartośćindywidualnądlakażdegopacjenta,
alezarazemmożnajezaliczyćdojednegozpod-
stawowychdóbrpublicznychispołecznych.Do-
brapublicznetodobrazaspokajającepotrzeby
zdrowotnedotycząceogółuspołeczeństwa,wy-
nikającezrealizacjizasadypropublicobono.Do-
braspołecznezzałożeniazaspokajająpotrzeby
osóbindywidualnych,alezostająupublicznio-
nezewzględówspołecznych,ichdystrybucja
odbywasięzatemprzezinstytucjesektorapu-
blicznego,realizującegocelewspólne,zwszel-
kimizasadamidystrybucjidóbrpublicznych56.
J.Żyżyński57uważa,żeindywidualnycharakter
choróbjestczęstopozorny,gdyżwprzypad-
kuosóbpracującychdotyczytakżepracodaw-
cyiwspółpracowników:chorobapracownika
prowadzidodezorganizacjiwmiejscupracy
iwpływanarynekpracy,aponadtoczęstowy-
magaorganizowaniadodatkowejopieki.Skut-
kispołecznebrakusprawnejopiekimedycznej
sprawiają,żewwielukrajachzdrowiezalicza
siędokategoriidóbrspołecznych,apaństwo
uznaje,żejegoobowiązkiemjestzorganizo-
wanietakiegosystemuochronyzdrowia,który
zapewniwszystkimczłonkomspołecznoścido-
stępdoopiekimedycznej,bezwzględunaich
statusmaterialny.Uspołecznienieopiekizdro-
wotnejrodzikonsekwencjecodofinansowania
leczenia.Popierwsze,wsystemieuspołecznio-
nymkosztyniepowinnybyćdlaindywidualnej
osobybarierądostępudousługi.Finansowa-
niepowinnobyćrealizowanebezpośrednioze
środkówbudżetowychlubzwykorzystaniem
zasadyubezpieczeniawzajemnego(oznaczato,
żezbiorowośćskładasięnawspólnyfundusz,
zktóregopokrywanekosztyrekompensaty
skutkówzdarzeńlosowych,któredotykająnie-
którychczłonkówtejzbiorowości).Podrugie,
zaspokojeniepotrzebprzezinstytucjepublicz-
newymaganakładówkapitałowychibieżących:
opłacenialudzi,materiałów,sprzętu.Niezbędne
okazujesięzatemobciążeniedochodów,które
macharakterpodatkulubopłatydodatkowej,
atozregułybudzizastrzeżenia.Pojawiasię
naturalnatendencjadotworzenianaciskuna
obniżenieopłat,cowPolscedoprowadziłodo
zaniżeniapoziomuskładeknapublicznąochro-
zdrowia.
Dylemattrzecikryteriaekonomiczneczy
misjaleczenia.Zaniżoneopłatyoznaczająbrak
środkównapełnąrealizacjęzadańsystemu
opiekizdrowotnejpowstajeproblemlimitów
iograniczonychzasobów.Ograniczonezaso-
bytoniewykorzystanypotencjałipostawienie
placówekochronyzdrowiawsytuacjiniemożli-
wościrealizacjiichmisji,alekarzywobeckon-
fliktuzobowiązkiemrespektowaniazłożonego
przyrzeczenialekarskiego.Limitywydająsięna-
turalnąekonomicznąkonsekwencjąograniczo-
nychzasobów,jednakjesttodziałanieprzeciw
Konstytucjiistanowidowódnietylkoekono-
micznej,lecztakżeprawnejignorancjitwórców
reformysystemu58.Problemograniczonychza-
sobówmożebyćrozwiązanytylkoprzezusta-
nowienieracjonalnegosystemufinansowania.
Zdrowefinansepublicznezapewniająinstytu-
cjompublicznymdostateczneśrodki,abymogły
właściwierealizowaćswojecelewwarunkach
konkurencjiozasobyzprzedsiębiorstwami
rynkowymi.
Dylematczwartyjakaskładkaiktomapła-
cićskładkę.Poziomskładkiw1999rokubyłna
poziomie7,5%PKB,cosprowadziłodomini-
mumfinansowaniebudżetoweispowodowało,
żePolskamiałajedenznajsłabiejfinansowanych
systemówopiekizdrowotnej.Wwiększościkra-
jówskładkabyławówczasnapoziomie13–16%
PKB.Polskajestjedynymkrajemzgrupykrajów
56Zob.S.Owsiak,Finansepubliczne.Teoriaipraktyka,Warszawa2011,s.26–31.
57Zob.J.Żyżyński,Dylematyreformowania…,jw.
58Konstytucjamówioobowiązkuposzanowaniaiochronyprawobywateliorazoprawiedorównegotraktowania
izakaziedyskryminacjiadyskryminacjąjestodmowadostępudousługimedycznejzpowodubrakuśrodkówfinanso-
wychczystawieniasiędoszpitalawnieodpowiednimczasie(wkońcuroku,gdywyczerpałysięlimity).Zob.J.Żyżyński,
Dylematyreformowania…,jw.
16