Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wańtuchowicz,2010].
Szczególnąkonsekwencjąnarastaniakonkurencjijestposzukiwanieiwdrażaniecorazbardziej
wyrafinowanychrozwiązańorganizacjipracy,wytwarzaniaorazświadczeniausług.Tozkoleinaraża
organizacjestosującetakierozwiązanianaspecyficznyrodzajryzyka,bezpośredniozwiązanego
zdziałaniemorganizatorskimorazdyspozycyjnościązasobówwewnętrznych[Sołtysik,2001;Krupski,
2012a].Ryzykotonazywanejestoperacyjnym.Jegoznaczenieiwpływnaskutecznośćdziałania
organizacjinadalbędąrosnąć,aznimipotrzebanaukowejpenetracjinatury,źródełisposobów
przejawianiasięryzykaoperacyjnegoorazmożliwościorganizacjireagowanianatakieryzyko[Staniec,
Zawiła-Niedźwiecki,2008].
Dodatkowo,szeregdramatycznychwydarzeńgospodarczychipolitycznychostatnichlatpokazał
światu,żesamaświadomośćokreślonychrodzajówryzykajestniewystarczająca,jeśliniestosujesię
kompleksowego,dojrzałegozarządzanianim[Nogalski,Szpitter,Rybak,2012],atooznaczazarówno
potrzebękontrolnegosprzężeniazwrotnegowcykluzarządzaniaryzykiem[Conrow,2000],jak
ipotrzebępostępowaniazastępczegonawypadeknieskutecznościtegozarządzania[Gołąb,
2009].Najbardziejwyrazistymtegoprzykładembyłtzw.problemroku2000(nazywanyteż
problemem/ryzykiem/pluskwąmilenijnąalboY2K)[Kendall,2000].Uświadomionywpoczątkachlat90.
XXwieku,apolegającynanieprawidłowymrozpoznawaniuzapisudatyroku2000przezwiększość
oprogramowaniaprodukowanychwówczassystemówkomputerowych,problemY2Kzmobilizował
dosłowniecałyświatdoprzeprowadzeniaanalizryzyka,wdrożeniaprogramównaprawczychoraz
planówpostępowaniaawaryjnegonawypadeknieskutecznościtychkorekt.Opracowanewtymczasie
metodyizasadyorganizacyjneanalizyryzyka,usuwaniawadorazprojektowaniaplanówawaryjnych
sądodziśstosowaneidoskonalone.Tenszczególnyproblem,biorącysięzuproszczeniatechnicznego
(polatachbrzemiennegowskutki),prawdopodobniesilniejwpłynąłnateorięzarządzaniaryzykiem,
zapewnianiembezpieczeństwaizapewnianiemciągłościdziałaniaoraznajejpraktyczne
upowszechnienieniżnawettakdramatycznewydarzeniajakatakterrorystyczny11września2001
roku.
InnegorodzajuwnioskizrodziłysięwkonsekwencjiupadkubankuBarringsw1995rokuorazfirmy
energetycznejEnronw2001roku[MonkiewiczM.,2010].Obatewydarzeniaodbiłysięszerokimechem
wcałymświeciegospodarczym.Doobudoszłozpowodubrakudostatecznejkontroli:
wewnętrznej(Barrings)–upadekspowodowałyoszustwaszeregowego,pozornienieznaczącego
pracownika,
systemowej(Enron)–doszłodonadużyćnajwyższegokierownictwawzmowiezfirmą
audytorską.
Upadkiobufirmznaczącowpłynęłynafundamentymodeluzarządzaniaryzykiem.Stwierdzono
zwłaszczapotrzebęrozbudowaniamonitorowaniaorazkontrolnegosprzężeniazwrotnegowcyklu
zarządzaniaryzykiem,wtymnapoziomiepaństwowychorganównadzorczychiregulacyjnych.
Zwróconoteżuwagęnaznaczeniedlaorganizacjinietylkoryzykafinansowego(biznesowego),ale
ibardzoszybkorosnąceznaczenieryzykaoperacyjnego(organizacyjnego)[Vanini,Ebnöther,McNeil,
Antolinez,2003;Damodaran,2009].
Wreszciekataklizmyprzyrodniczeoraztechniczneostatnichlat,takiejaktsunamiwkilkukrajach
azjatyckich,huraganynaMorzuKaraibskim,awarieplatformwiertniczychczyelektrownijądrowych,
pokazałyniedostatekprzygotowaniaorganizacyjnegolokalnychspołeczności,organówipracowników
administracjipublicznejorazpodmiotówpowołanychdoniesieniapomocy2.Skalaagresywnościtych
zagrożeńwdużymstopniutłumaczywprawdzieniedostatekreakcji,aleteżwskazujenapotrzebę
metodycznegopostępowaniawbudowaniumechanizmówreagowania.WPolscetakiemuwyciąganiu
wnioskówpodramatycznejpowodzinaDolnymŚląskuw1997rokuzawdzięczamyrozbudowanytzw.
systemmonitoringugórnejOdry3orazzasadywspółpracysłużbpowołanychdoniesieniapomocy
zpodmiotamipowołanymidomonitorowaniazjawiskprzyrodniczych(np.InstytutMeteorologii
iGospodarkiWodnej4).
Aktualnystanpodejściadotakichzagrożeń,jakprzykładowowymienionewyżej,wskazuje
nageneralnąwagęproblematykiryzykawgospodarceiwdziałalnościbieżącejorganizacji5.K.Jajuga
[2007,s.9]piszeotym:„Znaczeniezarządzaniaryzykiemwzrosłowostatnichlatachnacałym
świecie,główniezpowoduzwiększeniasięryzykawgospodarce.Głównymielementamiwskazującymi
narozwójzarządzaniaryzykiemsą:
powstawanienowychrozwiązańteoretycznychwzakresieanalizyizarządzaniaryzykiem,które
mająupodstawzaawansowanenarzędziateoretyczne,
włączanieprzezpodmiotygospodarczezarządzaniaryzykiemdoogólnejstrategiizarządzania,
powstaniezawodu„zarządzającyryzykiem”(
riskmanager
),
wprowadzeniewymogówinformowaniaostrategiizarządzaniaryzykiemwsprawozdaniu
finansowym,
powstawaniebazdanychumożliwiającychszacowanieryzyka,
tworzenieprzezprofesjonalneśrodowiskaorazprzezinstytucjenadzorczeiinstytucje
regulacyjnestandardówiwymogówwzakresiezarządzaniaryzykiem,
