Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Zarządzaniewartościązklientem
formułowanegownioskuwyprowadzanegozjakichśprzesłanek.Nie
możnawięcwykluczyć,żeopiniaYobezwartościowościjakiegoś
zachowaniamożeokazaćsiębłędna,chociażbyzpowoduzupełnej
nieznajomości(aksjologicznego)kontekstuinterpretacyjnego.DZna-
mieniemtychwnioskówniejestto,żesą»subiektywne«,(żesąjego)
wnioskami,leczto,żesąnieporozumieniami,awięc[niedotyczą–
wtrąceniemoje]tylko»jego«,stwierdzaM.Oakeshottiwyjaśnia:
Drozpoznanie»subiektywności«danegorozumieniamożebyćistotne
wpostępowaniu,aleniematonicwspólnegozjakościąbądźuzna-
walnościątegorozumienia.»Obiektywność«niejestcechątrafne-
gorozumienia,leczcechąrozumieniajakoczegośodmiennegood
tego,cojesttylkoodczuciem.Ijesttodoniosływzglądwkontekście
takzwanych»sądówwartościujących«lub»stanowienianorm«.Te
poczytujesięczęstoza»czystosubiektywne«aktywoli,jakgdyby
»chcieć«tobyłotyle,comiećpewne»odczucie«bądźpodlegaćja-
kiemuśnapięciuorganicznemu.Oczywiścieniesąoneczymśpodob-
nym.Nawetupodobaniainiechęciniesą»czystosubiektywne«,są
przejawamiinteligencji,którepoddająsiębadaniu1.
TaistotnauwagaOakeshotta,pozwalającaodróżniaćrozpozna-
wanieododczuwania,uświadamianam,żepreferowanie,wyróżnia-
nie,porównywanie,systematyzowanieitp.–jakoaktywnościniebę-
dąceodczuwaniem,alepracąintelektu–uznaćmożnazaformalną
podstawęobiektywnychsądówwartościujących.Ichzawartośćmery-
torycznamożebyćzkoleiwykorzystanawtworzeniuteoriiwartości.
JeśliwięcwyłączymywypowiedzibędąceuzewnętrznieniemDchce-
niaiwszystkiesądyquasi-wartościująceukształtowanepodwpły-
wemorganicznegonapięcia,tookazujesię,żeobiektywneujmowa-
niewartości,jakkolwiekformułowanenapodstawiesubiektywnych
sadów,jestmożliwe.Zateminteligencjaiaktywnośćintelektualna,
aniewrażliwośćsensualna,sątego(Dobiektywnegoujęcia)najlep-
szymgwarantem.
Kwestiąotwartąpozostajenatomiastto,nailekonkretneindywi-
duum,wypowiadająceopinięnatemat(jakiejś)wartości,jestwsta-
niepoddaćjejzawartośćtreściowąreflektującej(samo)ocenie.
1M.Oakeshott,Opostępowaniuczłowieka,Warszawa2008,s.65.
