Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Zarządzaniewartościązklientem
sączystąiluzjączyfikcją.Wieluludzizwyczajnieicodzienniezrozma-
itychwzględówprzypisujewartościróżnymprzedmiotom,powstaje
więcwrażenie,jakobyim(przedmiotom)owewartościrzeczywiście
przysługiwały.Różneludzkiemotywy,dążeniaczywyboryDwnajlep-
szymrazie[...]pozwalająwyłonićsięwodnośnychprzedmiotachpew-
nymfenomenalnymcharakteromzjawiskowym,alesinefundamento
inre.[...]Wewłaściwymbycieiuposażeniuwartościwogólenieistnie-
ją.Wkażdymwypadkusąone,jaksiępowiada,jedyniesubiektywne,
aconajwyżejsąiluzjamiodpowiednioprzeżywającychludzi2.
Aotokrytykatakiejpostawy3.
Akceptującpsychologiczno-subiektywistycznestanowisko,pozba-
wilibyśmysięmożliwościpoważnejocenydziałańizachowańczło-
wieka.Gdybyczynczydziałanieniewywoływałysobąaniczegoś
dobrego,aniczegośzłego,pociąganiekogośdoodpowiedzialności
pozbawionebyłobynietylkopodstaw,aleisensu.Problemunieroz-
wiązujerównieżpowoływaniesięnaspołeczneteorieregulacjiczy
jakąśwersjęumowyspołecznej(zregulacjamiprawnymiwłącznie),
sankcjonującejuznanieokreślonejwartościbądźcałegosystemuwar-
tości.SłabośćtychkoncepcjiwedługR.Ingardenapoleganaprzyjęciu
błędnejalternatywy:
•albowymaganiasąmerytorycznieirzeczowouzasadnione,sen-
sowne,więccelowe;wówczaszakładająipotwierdzająefektywne,
immanentnepewnymprzedmiotomistnienieodnośnychwartości,
•albozaprowadzeniejakichśwartościoznaczatyletylko,żeniema
żadnychDobiektywnychwartościniezależnychodrozstrzygnięć
społecznych.Askorotakbybyćmiało,wszelkieprzepisypań-
stwowe,normyprawne,uregulowaniasystemowesąDczystosa-
mowolnymidekretami,pozbawionymiwszelkiegouzasadnienia
rzeczowego4.
Autarkicznośćaksjologicznapodmiotuwyrażającasiępoglądem:
jeślinawetistniejejakaśwartość,towyłączniejadecydujęojejuzna-
niu–jestanachronizmem.Jakjużwspominałem,zdefinicjikultury
wynika,żereligia,sztuka,naukaprzechowują,niczymdepozyty,liczne
2Wcześniejszyinastępującedalejfragmenty(od4.2.1do4.2.5)sąstreszczeniemkry-
tycznychopiniiR.Ingardena,zamieszczonychwcytowanejjużKsiążeczceoczłowieku,
Kraków1972,s.109idalsze.
3Tamże,s.110.
4Tamże,s.112.
