Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
ROZDZIAŁ1.ZAGADNIENIATERMINOLOGICZNE
stokrację.W1830r.zastąpiłgoLudwikFilipjużjakomieszczańskikrólFrancuzów,
aniekrólFrancji.Jegopaństwopozostałomonarchiąkonstytucyjną,opierałosię
bowiemnakarcieLudwikaXVIII,oktrojowanejponownieprzeznowegowładcę.
Byłtojużjednakinnyakt,przeredagowanyprzezIzbęDeputowanych,awięcstwo-
rzonyzistotnymudziałemparlamentu115.
RokpóźniejwBelgiiprzyjętokonstytucjęnowegotypu.Pomimoformalnego
utrzymaniasystemumonarchicznegopouvoirconstituantprzejąłnaród.Tonaród
uchwaliłkonstytucjęistałsięsuwerenem.Uważasię,żewzórbelgijskidałpoczątek
nowemutypowimonarchii–parlamentarnej,którawkrótcestałasięnajpopular-
niejsząodmianąwEuropie116.Wtymmodeluciałoprzedstawicielskie,posiadając
znaczącąprzewagę,anawetwyłącznośćwustalaniutreścikonstytucji,wpełnidecy-
dowałoozakresiewładzymonarchy117.Byłonodtądjedynienstróżemkonstytucji”,
awięcnietworzyłjej,ajedyniestałnastrażyaktu,którynadałinnyorgan(naród)
iktóremukrólbyłpodporządkowany.Wmonarchiikonstytucyjnejtomonarcha
miałistotnywpływnaprawonadrzędne,którenadawałinastrażyktóregostawał,
alerównieżmógłjezmienić.Jegopozycjawporównaniuzodmianączystąbyłajed-
naknadalograniczona.Byłbowiemwpewiensposóbzwiązanykonstytucją,którą
mógłzmieniaćtylkowgranicachwyznaczonychprzezokreślonewartości–nstałe,
nieprzemijalne,ponadczasoweinteresynaroduipaństwa”118.
Konstytucjęburbońską,aszczególniebelgijską,wyróżniałichumiarkowany
charakter.Wodróżnieniuodpozostałychkonstytucjinowegotypu,jakopierwsze
wsposóbspójnyiścisłyustaliłypodstawydwóchalternatywnychformograniczonej
monarchii–opartejnasuwerennościmonarchylubnarodu119.Przyjęciedatobu
konstytucjijakocezurydwóchgłównychodmianmonarchiiograniczonych(posłu-
żeniesiętąnazwąjestuzasadnionefunkcjonowaniemwówczasmonarchiiabsolut-
nych)jestoczywiściejedyniezabiegiemkonwencjonalnym.
Popierwsze,wczęścipaństwmonarchiaograniczonapojawiłasięwcześniej(poza
wyjątkowymprzykłademAnglii,gdzietradycjemonarchiikonstytucyjnejsięgająco
najmniejXVIIw.,monarchiekonstytucyjneustanowiononp.wHiszpaniiiSycylii
jużw1812r.120).
115T.Maciejewski,Historiapowszechnaustrojuiprawa,Warszawa2000,s.585–586.
116P
.Lauvaux,Monarchiesoudémocratiescouronnées?[w:]Lamonarchie,Patrimoineeuropéen
pourleXXIesiècle.Actesducolloquedu24novembre2001,Paris2001,s.82–83.
117M.Sczaniecki,Powszechnahistoria…,s.377.
118T.Mołdawa,PodstawoweinstytucjeustrojupolitycznegoHiszpanii(1936–1976),Warszawa
1978,s.143–145.
119Zob.S.Estreicher,WykładyzhistoriiustrojupaństwaiprawanazachodzieEuropy,Kraków
2000,s.218–219
120Naustrojeobupaństwwpłynęłaaktualnasytuacjapolityczna.Sycyliabyłaopanowanaprzez
wojskabrytyjskie,Hiszpania–francuskie.Sycylijskawersjamonarchiikonstytucyjnejuważana
jestzasyntezęrozwiązańangielskichifrancuskichz1791r.Jakojejgłównegoautorawskazujesię
lordaWilliamaBentincka.PodziałwładzyzostałnaSycyliiprzeprowadzonywsposóbpełniejszy
