Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ustaleniaterminologiczneizałożeniateoretyczne
PowołującsięwtymmiejscunatrafnesformułowanieP.Kardasa,
wskazaćtrzeba,iżnotymczydanetwierdzeniemaprzymiotprawdzi-
wości(sądowej-uwagaJ.J.)decydujezgodnośćczynnościprowadzą-
cychdoprzyjęciaokreślonegotwierdzenia,zokreślonymiregułami
proceduralnymi”27.Różnicazachodzącamiędzyprawdąmaterialną
aprawdąsądowądotyczynietyleprzedmiotudokonywanejoceny-
obiektamitymisąbowiemtesamezdania-asposobuiperspektywy
zjakiejjestonadokonywana.Wzakresieweryfikacjitwierdzeńpodda-
wanychoceniepodkątemprawdziwościmaterialnejznaczeniemare-
lacja,jakazachodzimiędzyocenianymzdaniemapozajęzykowąrzeczy-
wistością-cowynikazfaktu,iżprawdamaterialnajestpojęciemse-
mantycznym.Jeślizaśchodzioprawdęsądową,należyzgodzićsię
zpoglądem,iżpojęcietomacharakterpragmatyczny,awięcodnoszący
siędowłaściwościzespołuproceduralnieokreślonychczynności,któ-
rychrezultatemjestzdaniekwalifikowanejakoprawdziwe28.
3.Niejednokrotniewyrażanyjestnagruncieliteraturyprawniczej
pogląd,wedługktóregoobowiązywanieprawdysądowejwramach
konkretnejproceduryuzależnionejestodistnieniaokreślonychinsty-
tucjiprocesowych,takichjaklegalnaocenadowodów(przewidująca
ustalonezgóryschematywnioskowań),systemprekluzjidowodowej,
brakaktywnościsąduwzakresiegromadzeniamateriałudowodowego
itp.29Zgodniezprzyjętąwniniejszymopracowaniudefinicjąprawdy
sądowej,ztakprezentowanymistanowiskaminiemożnasięzgodzić.
Ocenabowiem,czydanetwierdzeniejestprawdziwebądźfałszywesą-
dowo,niejestwżadensposóbzależnaodkonkretnegokształtuproce-
dury.Kryteriumdecydująceoweryfikacjiprawdziwościocenianego
zdaniastanowiwyłączniezgodnośćzobowiązującymiregułami,nieza-
leżnieodtego,jakijestichkonkretnykształt.Należywięcwyrazić
przekonanie,iżustalenieprawdziwościlubfałszywościdanegotwier-
prawdymaterialnejwpostępowaniupodatkowym,PiP2004,z.6,s.14;M.Sawczuk,
Teoriaprawdywprawiecywilnym...,s.260;M.Cieślak,Zagadnieniadowodowe...,s.123.
27P.Kardas,Zasadaprawdymaterialnejakontradyktoryjność...,s.77.Por.także
tenże,Zasadaprawdymaterialnejwperspektywie...,s.181.
28Zob.szerzejT.Gizbert-Studnicki,Prawdasądowa...,s.15;P.Kardas,Zasada
prawdymaterialnejakontradyktoryjność...,s.80.
29Por.m.in.E.Krzymuski,Wykładprocesukarnego,Kraków1922,s.4;S.Śliwiński,
Proceskarny,częśćogólna,Warszawa1936,s.9in.;M.Strogowicz,Prawdaobiektywna
idowodysądowe...,s.47i49;A.Murzynowski,Istotaizasady...,s.112;L.Morawski,
Argumentacje,racjonalnośćprawaipostępowaniedowodowe,Toruń1988,s.132-133;
J.Tylman(w:)T.Grzegorczyk,J.Tylman,Polskiepostępowaniekarne...,s.91-92.
30
