Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Prawdamaterialnajakozasadaprawaprocesowego
cesie,czyteżklauzulegeneralne43.Powszechniezaśtwierdzisię,iż
wzakresietegoterminumieszcząsięszczególnegorodzajuwięzitre-
ściowe,służąceuporządkowaniuzbiorunormtworzącychsystempra-
wa44.Wzakresietakprzytoczonejdefinicjiwyróżniasiędwazasadnicze
znaczeniazasady:opisoweidyrektywalne45.Wpierwszymznaczeniu
zasadarozumianajestjakowzorzecukształtowaniakonkretnejinstytucji
prawnej,wszczególniedoniosłychdlatejinstytucjiaspektach.Wzorzec
ten,wskazującysposóbrozstrzyganiaokreślonychkwestiispornych
związanychzobowiązywaniemistosowaniemdanejinstytucjimoże
miećpostaćwzorcaodtworzonegonapodstawieobowiązującychnorm,
albowyłączniepostaćwzorcapomyślanego,nieznajdującegozakorze-
nieniawprzepisachustawowych46.Dyrektywalneujęciezasadyprawa
oznaczawiążąceprawnienormy,należącedokonkretnegosystemu
prawnego,wjakimśjednaksensienadrzędnewstosunkudoinnych
normtegosystemu47.
Równocześnie,nagruncieliteraturyzagranicznejwyrażonezostało
inneujęciezasadyprawa,dokonaneprzezR.Dworkina,anastępnie
rozwinięteprzezR.Alexy’ego.Prezentującwdużymuproszczeniuzarys
tejkoncepcji,należywskazać,iżR.Dworkinpodzieliłnormyobowią-
zującewsystemieprawanazasadyiregułyprawne,posługującsię
wznacznejmierzekryteriumformalnym,odnoszącymsiędostopnia
możliwejrealizacjidanejnormy48.Wrozumieniuprzyjętymprzez
twórcętejkoncepcji,zasadaprawnawyrażapowinnośćokreślonego
stanurzeczy,którymożebyćurzeczywistnionytylkowpewnymstopniu;
cechącharakterystycznązasadywtymujęciujestjejstopniowalność49.
43Por.P.Wiliński,Zasadaprawadoobronywpolskimprocesiekarnym,Kraków
2006,s.22ipodanatamliteratura.
44Zob.szerzejS.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriiprawa,Poznań2001,
s.186.
45Zob.szerzejS.Wronkowska,M.Zieliński,Z.Ziembiński,Zasadyprawa...,
s.28-48.
46Zob.szerzejibidem,s.187.
47Zob.szerzejibidem.
48Zob.szerzejT.Gizbert-Studnicki,Zasadyiregułyprawne,PiP1988,z.3,s.17;
P.Wiliński,Zasadaprawadoobrony...,s.23.
49Zob.szerzejR.Alexy,Teoriaprawpodstawowych,Warszawa2010,s.78in.;
M.Dąbrowska-Kardas,KarajakokonfliktdóbrikolizjanormwświetlekoncepcjiRoberta
Alexy'egokonflikturegułikolizjizasad.Rozważanianatlekonstytucyjnychnormstano-
wieniaistosowaniaprawa,Prz.Sejm.1996,nr4,s.22;M.Dąbrowska-Kardas,Analiza
dyrektywalnaprzepisówczęściogólnejkodeksukarnego,Warszawa2012,s.150in.;
41
