Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
___
___
_____
___
___
___
___
___
___
___
___
___
___
_____
___
___
___
___
___
___
___
___
___
___
_____
_
ZdaniemJ.Głuchowskiegoważnejest,abyuzmysłowićsobie,żerozmiary
podatkówprzejmowanychnarzeczbudżetumająswojegranice.Oznaczato,
żeistniejepewienpoziomobciążeniapodatkowego,poprzekroczeniuktórego
wpływybudżetoweztytułupodatkówmaleją.Obrazowanejesttotzw.prawem
Laffera,wmyślktórego,gdybynieistniałypodatki,tonieistniałobypaństwo,
alezdrugiejstrony,gdybypodatkipochłaniały100%dochodów,towówczasnikt
niepodejmo-wałbydziałalności.Zatemustalającwysokośćobciążeńfiskalnych
ustawodawcapowinienkierowaćsięnastępującymizasadami:
1)nienależynaruszaćźródłapodatku;
2)nienależynaruszaćgłównychzasadopodatkowania,awszczególnościzasady
sprawiedliwości;
3)nienależynaruszaćcelówgospodarczychpodatku,tj.:stabilizacjipoziomu
cen,zaniżeniapoziomuzatrudnienia,zachowaniarównowagihandlu
zagranicznego.33
Naruszenie
chociażby
jednej
z
powyższych
zasad
może
doprowadzić
wkonsekwencjidozagrożeniastabilnościsystemufinansowegoigospodarczego.
Analizowanafunkcjafiskalnapozwalazwrócićuwagęnato,żepodatkiniemogą
cechowaćsięnadmiernymfiskalizmem.Zjawiskopowyższewiążesięztym,żena
podatnikównakładanesązbytwysokieobciążeniapodatkowe,doprowadzające
częstodoograniczenialublikwidacjidziałalności,czegoefektemjestzanikźródła
podatku.Konsekwencjąmożebyćrównieżuciekaniepodatnikówwszarąstrefę.34
Nadmiernyfiskalizmoznaczawprostograniczaniefunkcjifiskalnej.Stądteżnależy
ustalićracjonalnegraniceopodatkowania,którebędąkorzystnezarównodlapaństwa,
jakipodatnika.ZdaniemA.Smithanadmiernychpodatkówmożnauniknąć,
ograniczającrolępaństwawgospodarcerynkowej.Wjegoopiniibowiemnnajlepszym
podatkiemjestten,któregowogóleniepobrano”.35Zbytwysokiepodatkiwpływają
demotywująconapodatników.Niezachęcajądopodejmowaniadodatkowej
działalnościnarzeczpaństwawceluzasileniabudżetu,cozkoleiumożliwiapaństwu
realizacjęfunkcjipublicznych,aledouchylaniasięodobowiązkupodatkowego.
Funkcjaregulacyjnapowiązanajestbezpośredniozfunkcjąfiskalną
iwystępujeniezależnieodwarunkówgospodarczych,społecznychczypolitycznych
wpaństwie.Polegaonanakształtowaniudochoduimajątkupodatnika,uwzględniając
33Por.:J.Głuchowski,Zagadnieniaogólnepodatków,[w:]Finansepubliczneiprawofinansowe,red.
C.Kosikowski,E.Ruśkowski,Warszawa2008,s.470-471;K.Oplustil,P.M.Woroniecki,Budżet
ipodatki,[w:]Instytucjegospodarkirynkowej,red.M.Smaga,T.Włudyka,Warszawa2012,
s.161-166.
34Por.:R.Wolański,SystempodatkowywPolsce…,op.cit.,s.27;W.Matuszewski,Kosztyzapłaty
podatku,[w:]Regulacjeprawno-podatkoweirozwiązaniafinansowe.Propublicobono,Księga
JubileuszowaProfesoraJanaGłuchowskiego,Toruń2002,s.165-166.
35A.Smith,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów(1776),wydaniepolskie
z1954r.,cytza:R.Tokarczyk,Współczesnedoktrynypolityczne,Warszawa2010,s.75.
