Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Defniowaniepojęciazasadaprawa
25
traktujesięjakozasadędlaodróżnieniaodwyjątków,czyliprzepisówszcze-
gółowych);którąśzzasadwspółżyciaspołecznegoetc.”20.
Powołaniwyżejautorzywskazują,żenspotykanyaparatpojęciowyjestrozmaity,
wzwiązkuzczymniektórzyprzedstawicielenaukipisząozasadachprawa,zasadach
prawnych,zasadachnaczelnych,ogólnych,podstawowych,aczęstozdarzasię,iż
poszczególniautorzyposługująsięniejednolicieproponowanąterminologią”21.
Analizującpojęciezasadprawa,należyrównieżwskazaćjednąznajbardziej
rozpowszechnionychkoncepcji,amianowicieodefiniowaniuzasadprzezR.Dwor-
kina,któryzaproponowałdefinicjęnzasadyprawnej,przyjmujączałożenie,iż
prawoskładasięzdwóchrodzajównorm,amianowiciereguł(rules)orazzasad
(priniciples)”22.
ZasadyprawasensulargoR.Dworkindzielinaprinciplesipoliceies.nWymóg
politykiprawnej(policy)totenrodzajnormy,którawyznaczaceledoosiągnię-
cia-zwyklejesttopostępwzakresiejakiegośekonomicznego,politycznegoczy
społecznegoaspektużyciazbiorowości
23
.Policeiesmajązatemstrukturęnorm
programowych.Zkoleizasadaprawawewłaściwymrozumieniu(principle)jest
normą,któramabyćprzestrzegananiedlategożejejprzestrzeganieprzybliżalub
zapewniaekonomiczną,polityczną,społecznąsytuację,którawydajesiębyćgodna
pożądania,aledlatego,żedomagasiętegosprawiedliwość,uczciwośćlubinny
aspektmoralności”24.Dworkintwierdziłponadto,żen[ł]upodstawobowiązy-
waniazasadleży[ł]poczucie»odpowiedniości«zasadywśródprawnikówioby-
watelikształtowaneprzezdominującąwdanejwspólnociemoralnośćpolityczną
orazinstytucjonalnepoparcieprzejawiającesięwfaktycznymprzywoływaniu
zasadywdziałalnościorganówstosującychprawoczyodzwierciedlaniujejtreści
wprzepisachprawastanowionego”25.
Dlategoteż,jakwskazujeG.Maroń,nzasadyprawauR.Dworkinastanowią
przykładnormmoralnychzakorzenionychwtzw.instytucjonalnejhistoriikonkret-
nejspołeczności,naktórąskładająsiędecyzjeorganówwładzy,czyliprawotwórcze
decyzjestosowaniaprawa,awmniejszymstopniuaktylegislacji”26.
WedługkoncepcjiR.Dworkinaistniejątrzypodstawowenlogiczne”różnice
międzyregułami(rules)izasadami(priniciples).Popierwsze,nregułysąstosowane
20
Ibidem.
21
Ibidem,s.24.
22
R.Dworkin,Biorącprawapoważnie,Warszawa1998,s.56inast.
23
Ibidem,s.56.
24
Ibidem,s.58.
25
Ibidem,s.59.
26
G.Maroń,Zasadyprawajakoskładnikkulturyprawnej,[w:]Konwergencjaczydywergencjakultur
isystemówprawnych?,red.O.Nawrot,S.Sykuna,J.Zajadło,Warszawa2012,s.223.
