Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Potencjałkonstruktywizmuwwyjaśnieniuintegracjieuropejskiej
19
instytucji,czylinorm,procedur,wartościisymboli.UniaEuropejskawpływanietylko
nadokonywaneprzezpaństwawybory,lecztakżenaichinteresyitożsamość51.
Procesyskładającesięnaintegracjęeuropejską,podobniejakwwypadkuliberaliz-
mumiędzyrządowego,następująposobiewokreślonejsekwencjiczasowej.Przypomnij-
my,żewujęciuAndrewMoravcsikatrzyetapyintegracjieuropejskiejsąwyjaśniane
przezróżneteorie:powstawaniepreferencjipaństw-przezliberalnąteoriępowstawania
narodowychpreferencji,obronatychpreferencjiwprocesienegocjacji-przezteorię
transakcjimiędzyrządowych,natomiastprzekazywaniekompetencjinarzeczinstytucji
unijnych-przezteorięinstytucjonalnegowyboru,któraprzypisujeznaczeniewiary-
godnymzobowiązaniom52.
Wwypadkukonstruktywizmuwpływideinapreferencjepodmiotówwyjaśnia
wspólnotowateoriainstytucji,któragłosi,żeinstytucjeodzwierciedlajązasadyobowią-
zującewewspólnocie.Organizacjepaństwdemokratycznych,takiejakUniaEuropejska
czySojuszPółnocnoatlantycki,rządząsięinnymizasadaminiżorganizacjepaństw
autorytarnych,takiejakRWPGczyUkładWarszawski53.Zkoleiwpływintersubiektyw-
negokontekstunegocjacjiipodejmowaniadecyzjiwyjaśniaodwołującasiędoidei
deliberacjiJürgenaHabermasateoriaargumentacji.Konstruktywizmniezajmujesięna-
tomiastwtakimsamymstopniu,coliberalizmmiędzyrządowywyjaśnianiemprzekazy-
waniakompetencjinarzeczunijnychinstytucji.Interesujesięzatowpływeminstytucji
isamegoprocesuintegracjieuropejskiejnabudowęwspólnoty,cowyjaśniateoriaso-
cjalizacji54.Powyższeprocesyiteorieszczegółowezostałyprzedstawionewtabeli3.
Teorieracjonalistycznegłoszą,żepodmiotypodejmujądziałania,kierującsięlogiką
konsekwencji.Dążądomaksymalizacjiużyteczności,oceniającdziałanianapodstawie
oczekiwanychrezultatów.Ichtożsamościiinteresysąuwarunkowaneczynnikamize-
wnętrznymi(egzogenne)iniezmienne,aceleminterakcjijestrealizacjainteresów,po-
legającanamaksymalizacjiużyteczności.Jeżelinormyniesłużąrealizacjiinteresów,
aktorzydążądoichzmiany.Konstruktywiścisązdania,żepodmiotykierująsięlo-
gikąstosowności,postępujązgodniezwyznawanymizasadami,np.dążądoprawdy
iosiągnięciakonsensusu.Ichtożsamościsąuwarunkowaneczynnikamiwewnętrzny-
miizmienne,ainteresyokreśloneprzeznormyiinstytucje.Działaniasąoceniane
51F.Schimmelfennig,TheCommunityTrap.LiberalNorms,RhetoricalAction,andtheEastern
EnlargementofTheEuropeanUnion,nInternationalOrganization”2001,t.55,nr1,s.58;
Th.Risse,SocialConstructivismandEuropeanIntegration,w:EuropeanIntegrationTheory,
A.Wiener,Th.Diez(red.),wyd.drugie,Oxford2009,s.149-151.
52A.Moravcsik,TheChoiceforEurope.SocialPurposeandStatePowerfromMessinato
Maastricht,NewYork1998,s.7.
53NatematzasadobowiązującychwRWPGiUkładzieWarszawskimzob.:J.Czaputowicz,
MultilateralDiplomatsofCentralEuropeanStatesBeforeandAfter1989,w:RoutledgeHandbook
ofInternationalOrganizations,B.Reinalda(red.),London-NewYork2013,s.244-256.
54D.Leuffen,B.Rittberger,F.Schimmelfennig,DifferentiatedIntegration.ExplainingVariation
intheEuropeanUnion,Basingstoke2013,s.90.
