Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UtopijnastrategiaHitlera
37
StalinzgodziłsięzeswoimSztabemGeneralnym,żenieuniknionaniemiecka
ofensywaletniabędziekontynuacjąuderzenianaMoskwę.Tenpoglądzostał
najwyraźniejwzmocnionyprzezskuteczneniemieckiefortele58orazdesperację,
zjaką9.ArmiagenerałapułkownikaModelazpowodzeniembroniłasiępod
Rżewem,wmiejscuobrakudostrzegalnegoznaczeniadlaNiemców,nielicząc
powiązaniazkolejnąofensywąnaMoskwę59.Wasilewski(podzielającytęopi-
nię)napisałpóźniej,żeuzałożonyzgóry,błędnypogląd,żelatemgłówneuderze-
nienieprzyjacielazostaniewyprowadzonewśrodkowymsektorzezdominowało
naczelnegodowódcęażdolipca”60.NawetstudiumradzieckiegoSztabuGene-
ralnegonatematbitwypodStalingradem,napisanewpołowie1943r.,dowodzi,
iżw1942r.głównymcelemNiemcówbyłaMoskwa,arzeczywistyatakwsekto-
rzepołudniowym,naStalingradiKaukaz,miałnaceluunietyleopanowaniepól
nafowych,coodciągnięcienaszychnajwiększychodwodównapołudnieoraz
osłabieniefrontumoskiewskiego,wceluzwiększeniaszanspowodzeniaatakuna
Moskwę”61.Wpierwszychmiesiącach1942r.rosyjscyplaniściniebyliosamot-
nieniwtympoglądzie.Byłonrównieżpowszechniewyrażanywbrytyjskich
iamerykańskichraportachwywiadowczych.PrzykładowopoufnyraportWy-
działuWywiaduWojskowego(MilitaryIntelligenceDivision)Departamentu
WojnyStanówZjednoczonychz26marca1942r.obszernieinformował,żeunie-
mieckiplanstrategicznybędziemiałnaceluokrążenieizniszczenierosyjskiej
środkowejgrupyarmiiwokółMoskwy”62.
ZasadniczoStalinfaworyzowałciągłyatak,cojużwcześniejowocowałoza-
równostrategicznymi,jakitaktycznymipomyłkami(cowprzyszłościmiałosię
powtarzać).Niemniejjednakwtymokresiewydawałsięzgadzaćzrozsądnymi
ocenamistrategicznymiswojegoSztabuGeneralnego,którynadalargumento-
wał,żeArmiaCzerwonapowinnanajpierwwyczerpaćprzeciwnikawalkami
obronnymi,anastępnie,gdyjejsiłyzostanąodpowiedniowzmocnioneizaopa-
trzone,awrógprzetrzebiony,wyprowadzićpotężnekontrofensywy.Niemniej
niebyłtojedynyplanprzedstawionyStalinowiwmarcu1942r.Timoszenko
przedłożyłprojektprzeprowadzeniadużejoperacjizaczepnejpołączonymisiła-
mitrzechfrontów(Briańskiego,Południowo-ZachodniegoiPołudniowego)
wmaju.MiałnaceluzniszczenieGrupyArmiiPołudnieiodzyskanieznacznych
58Porównaj,E.F.Ziemke,uOperationKreml:Deception,StrategyandtheFortunesofWar”,Param-
eters:JournaloftheU.S.ArmyWarCollege9,nr1(1979):s.72-83;E.F.ZiemkeiM.E.Bauer,Moscow
toStalingrad:DecisionintheEast(Washington,1987),s.328-330,342,400;W.Görlitz,red.,Keitel:
VerbrecherderOffizer.Erinnerungen,Briefe,DokumentedesChefsOKW(Göttingen,1961),s.298-299;
D.M.Glantz,SovietMilitaryIntelligenceinWar(London,1990),s.61.
59G.L.Wienberg,AWorldatArms:AGlobalHistoryofWorldWarII(Cambridge,1994),s.297.
60Vasilewskii,uBetweenMoscowandStalingrad”,s.404.
61uGeneralStaffoftheRedArmy–CollectionofMaterialefortheStudyofWarExperience,Number
6”,wydanejakoBattleforStalingrad:The1943SovietGeneralStaffStudy,red.L.C.Rotundo(Wash-
ington,1989),s.22.
62USAFHRA142.0422-13:WarDeprtmentGeneralStaff,MilitaryIntelligenceDivision,G-2,
Washington:Memorandum[datowanena26marca1942r.]fortheAssistantChiefofStaff,WPD:
Subject:TheGermanOffensiveAgaintsRussia,s.6.
