Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21.Lasyizarośla–definicje,cechydiagnostyczne,funkcje
zmiennościzbiorowiskzapomocązdjęćfitosocjologicznych.Zdjęciefitoso-
cjologicznetoswoistyspiswszystkichgatunkówroślinnaczyniowych,mchów,
wątrobowcówiporostów–wykonanynapowierzchnireprezentatywnejijed-
norodnejoareale100–500m2dlalasówi25–100m2dlazarośli.Gatunkiroślin
spisujesięoddzielniewposzczególnychwarstwachlasuipodajeichudziałna
zajmowanejpowierzchnizapomocąspecjalnej7-stopniowejskaliBraun-Bla-
nqueta.Napodstawieprowadzonychjużprawie100latbadańfitosocjologicz-
nychzebranonatyledużomateriału,żestworzonospójnysystemjednostek
roślinności,któregopodstawąsązespoły,ajednostkiwyższegorzędu–związ-
ki,rzędyiklasy–porządkująsystemwukładhierarchiczny.Kluczemdoiden-
tyfikacjisągatunkidiagnostyczne(charakterystyczneiwyróżniające),które
przedstawionowdalszychrozdziałach.Gatunkicharakterystycznemająopti-
mumwystępowaniawdanejjednostce,choćmożnajespotkaćwinnychjed-
nostkach,alesporadycznie.Zasadniczeznaczeniemająwięcniepojedyncze
gatunkidiagnostyczne(atymbardziejpojedynczeokazy),aleichkombinacja.
Istniejązbiorowiska,nietypowewsensiefitosocjologicznym,któreniemają
żadnegogatunkudiagnostycznegoiwówczasnależyzwracaćuwagęnakom-
binacjegatunkówtowarzyszących,przechodzącychzinnychgrupzbiorowisk.
Wtakichsytuacjachbardzopomocnestająsięinnecechyzespołów,związane
zsiedliskiem,żywotnościąroślin,wtymbonitacjądrzew.
Szczególnąwłaściwościązbiorowiskleśnych,odróżniającąjeodnieleśnych,
jestprzedewszystkimichdługowiecznośćizachodzącewnichcykliczneprze-
mianyzwiązanezewzrostemdrzew.Dojrzałezbiorowiskaleśnezdrzewosta-
namiponad80-letnimicechująsięosłabionąrywalizacjąmiędzyosobnikami
poszczególnychgatunkówdrzew,przezcosąukładamitrwałymiistabilny-
mi.Sąteżonenajłatwiejszedoidentyfikowaniaikartowania,alestanowiątylko
17%(daneGUS2009)wszystkichpłatówroślinnościleśnej.Zanimostatecz-
niedrzewatworzącedrzewostanosiągnąpełnądojrzałość,różneroślinyreali-
zująswojestrategieżyciowe,rywalizującoprzestrzeńwkolejnychwarstwach
lasu.Ogromnaróżnorodnośćwarunkówśrodowiskowych,wktórychegzys-
tujązbiorowiskaleśne,wpływanaichwewnętrznąorganizację.Wlasach
najbardziejzasobnychpodwzględemsiedliskowymwarstwadrzewmożesię
składaćzkilkupięterijesttoichważnacechadiagnostyczna.Wprzewodniku
ograniczonosięjednakdookreśleńbogatalububogastrukturadrzewostanu
ipodanowysokośćnajwyższejwarstwyosiąganąwfaziedojrzałości.Istotną
cechądrzewostanujestzwarciekorondrzew.Odzwierciedlaonopośrednio
warunkisiedliskoweidynamikęwzrostudrzewostanu.Wprzewodnikuuży-
tookreśleńdrzewostany„zwarte”i„luźne”,pomijającparametry,którefito-
socjologowie,podobniejaktaksatorzyleśni,podająwprocentach.Wwarstwie
podszycia–złożonejzkrzewówimłodychdrzew–szczególnieważnejest,
jakiedrzewaodnawiająsięwformienalotuipodrostu,aktóreznichtworzą
drzewostan.Ocenatychstosunkówmaistotneznaczeniedlaokreśleniadyna-
mikirozwojuirolilasotwórczejposzczególnychgatunków.Jeślipewiengatu-
nekdrzewaodnawiasięiprzedostajeszczególniełatwodowyższychpięter,
świadczytoojegoszczególnieważnejroliodgrywanejwzbiorowisku.Ga-
tunkidrzewpodawanejakonajważniejszedladanegozespołuleśnegotote
dominującewdrzewostanachnaturalnychiczęstorównieżwystępujące
wprzekształconych,alewkażdymprzypadkuodznaczającesięnajwiększądy-
namikąrozwoju.
