Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kondycjapostsocjalistyczna,zetatyzowanaetnicznośćihistorycznośćskładają
sięnatrzywzajemniepowiązaneelementyprocesuspołecznegowytwarzającego
AzjęWewnętrznąjakowspólnotęwyobrażoną,tzn.konstytuująceponadgranicz-
nyregionkulturowy.Nazewnętrznejstroniediagramuumieszczonezostałyklu-
czowewątkidecydująceospecyficeużytkowaniaprzeszłościwAzjiWewnętrz-
nej.Zasadniczepolabadawcze,wktórychprowadziłemetnograficznebadania
terenowe,to:Tuwa(Rosja),Chölön-Bujr(MongoliaWewnętrzna,ChRL),Buria-
cja(Rosja)iMongolia.Pozatymnadiagramieumieściłemdwapozageograficzne
pola:Internetihistoriografię.Jakjużwyjaśniłemnawstępie,materiałyhistorio-
graficzneanalizowałemniejakoźródłowiedzyoprzeszłości,alejakoreprezenta-
cjedyskursunatematprzeszłości.WprzypadkuInternetumożnastwierdzić,iż
prowadziłemtzw.netnografię,czylietnografięspołecznościwirtualnych,atakże
rzeczywistychspołecznościdziałającychwInternecie.EtnografwInterneciegro-
madzinotatkiterenowe,ściągnięteplikitekstowe,audioiwideo,skopiowanepo-
sty,fragmentyrozmówikorespondencjimailowejetc.Odklasycznejetnografii
netnografiaróżnisiękilkomaważnymicechami.Internetjestprzestrzeniąwirtu-
alną,gdziemamydoczynieniaprzedewszystkimzawataramiludzi,niezaśzrze-
czywistymiludźmi.Awatarmożebyćzasadniczoodmiennymaktoremspołecz-
nymniżczłowiekzanimsiękryjący.Defactonigdyniemożemybyćpewnitego,
ktonaprawdękryjesięzadanymawatarem(Kozinets2012:63-70).Wtrakcieob-
serwacjiuczestniczącejprowadzonejnanacjonalistycznychportalachinterneto-
wychzauważyłem,żeawataryformułujądużośmielszeibardziejradykalnepo-
stulatyniżludziespotkaniprzezemniewrzeczywistymterenieetnograficznym.
Jesttozapewneefektanonimowościinieskrępowaniawynikającegozbrakubez-
pośredniejinterakcjiorazkontrolispołecznejfunkcjonującejwrelacjachtypu
ntwarząwtwarz”.
WodniesieniudoBuriatówCarolineHumphreynazwałatozjawiskoninter-
netowymnacjonalizmem”,gdyżdyskursprowadzonyzamaskąawataraniema
bezpośredniegoprzełożenianarzeczywistąaktywizacjępolitycznąuczestników
dyskusji.SzczególniewRosjiportaleinternetoweodgrywająważnąrolęwkształ-
towaniuświadomościpolitycznejinteligencjietnicznej.Zamkniętegrupyinterne-
towestająsięczęstojedynymmiejscem,gdzieludziemogąswobodniewyrazić
swójsprzeciwwobecpolitykirządu(Humphrey2009:33-45).
Oczywiściepoczuciebezpieczeństwaibezkarnościwprzestrzeniwirtualnej
jestzłudne.WRosjipojawiłysięprzypadkiwyrokówzarozniecanienienawiści
etnicznejdlablogerówikomentatorówburiackich,którzywdalisięwostryspór
zkomentatoramirosyjskimi.Tradycyjnieszczelnąkontrolętreścidostępnych
wInternecieprowadząChiny.Pozablokowaniemiusuwaniemtreściuznanych
zaniepożądane,wPaństwieŚrodkaprowadzisięskrupulatnąewidencjęużyt-
kownikówInternetu.Anonimowystatustrudnouzyskaćnawetwkafejkachinter-
38
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
