Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Phila.
Podrugienaszedoświadczanierzeczywistościjestdoznaniem
subiektywnym,aojegokształciedecydujeselektywnapercepcja
iwspomnienia.Innymisłowy,odbieramyzeświataizapamiętujemyto,
conajlepiejpasujedotego,cojużwiemy.Ijeślinaprzykładwidzimy
wludziachzproblemamipsychicznymijednostkisłabeizalęknione,
bezkłopotuzaakceptujemytezę,iżwystarczyodwagaisilnawola,
bydokonaćwsobiezmiany.
Trzecipowódtakpowszechnejakceptacjimitówwiążesiębłędem
poznawczymznanymwpsychologiijako„błądkonfirmacji”lub„efekt
potwierdzania”
(confirmationbias).
Topowszechnaskłonność,
byzwracaćuwagęizapamiętywaćto,cojestzgodneznaszymi
przekonaniami,postawamiioczekiwaniami,połączonaztendencją
dopomijaniaikwestionowaniatego,cojestznimisprzeczne.Ztego
właśniepowoduludzie,którzywierzą,żechorzynaschizofrenię
sąskłonnidoprzemocy,będąbardziejzwracaćuwagęnainformacje
zgodneztymprzekonaniem,apomijaćlubnegować,któremówiącoś
przeciwnego.
Poczwarte—ludziemająskłonnośćdomyleniakorelacji(czyli
współwystępowania)zrelacjąprzyczynowo-skutkową.To,żejakieś
dwiezmiennekorelują,np.jakieśdwazdarzeniawystępujązwykle
równocześniealbojednopodrugim,nieoznaczajeszcze,żejedno
wynikazdrugiego.Zinteresującymprzypadkiemdobrzeilustrującym
działanietejzasadymieliśmystycznośćwjednymzestanowychszpitali
psychiatrycznych.Grupapracującychwnimbadaczyzwróciłauwagę,
żenaoddzialedlaschizofrenikówunosiłsięzupełnieinnyzapachniż
napozostałychoddziałach.Badaczewysunęliwięc—bardzorozsądnie
brzmiącąhipotezę—żepotschizofrenikówzawierajakieśskładniki,
byćmożeprzyczyniającesiędorozwojuchoroby,któreniewystępują
uludzicierpiącychnainnezaburzenia.Gdyjużzaczęlibadania,jeden
zbliskichwspółpracownikówordynatoraoddziałuspytał,cotakiego
ichzainteresowało.Usłyszawszywyjaśnienie,wybuchnąłśmiechem.
„Tak,rzeczywiście—wyjaśniłpochwili.—Istotnienaoddziale
śmierdzi.Jakiśtydzieńtemuzepsułnamsięprysznic!”.Związekmiędzy
„dziwnymzapachem”naoddzialeschizofrenikówaichschorzeniem
byłwięctylkokoincydencją—przyczynąbyłniedziałającyprysznic.
Izczymśtakimwłaśnie—gdyzakorelacjęmiędzydwiemazmiennymi
odpowiadajakiśtrzeciczynnik—mamydoczynieniadośćczęsto.
