Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierównościwzdrowiuwUniiEuropejskiej
dłuższeizdrowszeżycia,zwalczanieubóstwaispołecz-
2.1.Solidarnośćwzdrowiu
negowykluczenia,walkazdyskryminacjąipromowanie
równościpłci10.
Podkoniec2009rokuzostałprzyjętykomunikatKo-
Postulatrówności,sprawiedliwościiprzeciwdzia-
misji„Solidarnośćwzdrowiu:zmniejszanienierówności
łaniadyskryminacjiobecnywogólnejorientacjipoli-
zdrowotnychwUE”15.Stwierdzonotam,żenierówności
tycznejUE,politycespołecznej,dotyczyłtakżezdrowia.
zdrowotnesąspowodowaneodmiennościamiwwarun-
WRezolucjizczerwca2000rokustwierdzono,żezwięk-
kachżycia,zachowaniachzdrowotnych,wykształce-
szaniesięróżnicwstaniezdrowiamiędzypaństwami
niu,rodzajuwykonywanejpracy,wysokościzarobków,
członkowskimiiwewnątrznichwymagapodjęciasko-
poziomieopiekizdrowotnej,profilaktycezdrowotnej
ordynowanychdziałań,takprzezposzczególnekraje,jak
iwdziałaniachwzakresiepromocjizdrowia.Także
iUE11.Najważniejszezmiennemającewpływnazdrowie
politykapaństwwpływającanailość,jakośćirozmiesz-
dotyczączynnikówgenetycznych,biologicznych,stylu
czenietychczynnikówpowodujepowstawanieiutrwa-
życiaibehawioralnych,środowiskowych,społecznych,
lanieróżnicwstaniezdrowia.Możnajezaobserwować
ekonomicznychipolitycznych.
unoworodkówiutrzymująsiędowiekupodeszłego.
Nierównościwdostępiedoedukacji,zatrudnieniaiopie-
2.Wspólnewartości
kizdrowotnejdoświadczanewdzieciństwieimłodości,
atakżedoświadczeniawynikającezprzynależnoścido
W2006rokuzostałyprzyjętekonkluzjeRadyEu-
określonejpłcilubrasy,mogąpoważniewpłynąćnastan
ropejskiejwsprawiewspólnychwartości,którepowin-
zdrowiaczłowiekawciągucałegożycia.Współwystępo-
nybyćbranepoduwagęwfunkcjonowaniusystemów
wanieubóstwaiinnychcechtrudnejsytuacjispołecznej,
opiekizdrowotnejUE12.Wnioskizaakceptowaneprzez
takichjakwiekdziecięcylubpodeszły,niepełnospraw-
ministrówniebyłyobowiązującymprzepisem,aledekla-
nośćlubprzynależnośćdoinnejgrupyupośledzonejalbo
racjąregułpowszechnieaprobowanych.Wdokumencie
mniejszościetnicznej,powodujedalszenarastanieryzyka
przedstawionodwarodzajekryteriów:wartościbędące
prowadzącegodogorszegostanuzdrowia.Negatywne
strategicznymiwytycznymidotyczącymidalekosiężnych
charakterystykipołożeniaspołecznegowystępująwspo-
celówsystemóworazzasadybieżącegopostępowania.
sóbsystematycznyiczłonkowieniektórychśrodowisk
Ministrowiezgodzilisię,żesystemyzdrowotnewUEsą
mająszczególniezłyprzeciętnystanzdrowia.Wcałej
zasadniczymelementemochronysocjalnejiprzyczyniają
UEwystępujegradientspołecznywstaniezdrowia;oso-
siędospójnościisprawiedliwościspołecznej.Zanajistot-
bysłabiejwykształcone,mniejzarabiające,wykonujące
niejszewartościuznano:powszechnośćopieki,dostęp
gorsząpracęlubmniejzarabiające,migranciorazczłon-
dowysokiejjakościopieki,sprawiedliwośćorazsoli-
kowiemniejszościetnicznych,osobyniepełnosprawne
darność.Solidarnośćodnosiłasiędozasadfinansowania
lubbezdomne–wszystkieoneumierająwmłodszym
stosowanychwkrajowychsystemachopiekizdrowotnej
wiekuiczęściejchorująnanajpowszechniejszechoroby.
wzwiązkuzpostulatemzapewnieniawszystkimko-
Działanianarzeczzmniejszaniaróżniczdrowotnychpo-
niecznegodostępudonich,bezograniczeńwynikających
legająnaoddziaływaniunaichprzyczyny,tektóremożna
zbarierfinansowych.Sprawiedliwośćdotyczyłarównego,
wyeliminowaćdziękiodpowiedniejpolityceświadomie
stosownegodopotrzeb,dostępudoświadczeń–takżedo
inicjowanejprzezwładzepubliczne.Problemnierówno-
zdrowia–bezwzględunapochodzenieetniczne,płeć,
ścijestwspólnywszystkimkrajomUE,aleprzyczynyich
wiek,statusspołecznyczyzdolnośćdozapłaty.Ponadto,
powstawaniaiutrwalaniasięsąróżnedlaposzczególnych
częściowoniezależnieodtychwartościuznano,żesyste-
państwczłonkowskichikonkretnychgrupspołecznych.
mypowinnyzmierzaćdozmniejszaniaróżnicwstanie
Państwaczłonkowskiepowinnystaraćsięopracować
zdrowiawystępującychwpaństwachczłonkowskich.
wspólnyzbiórwskaźnikówmonitorowanianierówności
Wkrótcepotemopracowanostrategicznydokument
orazmetodykiocenianiasytuacjizdrowotnej.Tylkoprzy
„Razemnarzeczzdrowia”13.Wartościwymienione
stosowaniutakichśrodkówmożliwejestidentyfikowanie
wDeklaracjipotraktowanojakopodstawębudowania
obszarów,wktórychwystępująproblemywymagające
strategiizdrowotnej.Kryteriamiwyznaczającymistrate-
interwencji.Porozpoznaniusytuacjiiuznaniuichnapra-
giemiałybyćtakżeceleuwzględnionewKarciePraw
wieniazapriorytetmożnawybraćizastosowaćnajlepsze
Podstawowychidążeniedowzmacnianiaroliobywateli
środki.Organyeuropejskie,napodstawiedostępnychin-
wkształtowaniufunkcjonowaniasystemuzdrowotnego,
formacji,mogąudzielaćwsparciapaństwomwosiąganiu
wrazzuwypukleniemznaczeniaświadomościiwiedzy
ichcelów.Analizaspecyficznychsytuacjiprowadzącado
zdrowotnej(healthliteracy).Przypomnianoceledoty-
ustalaniapriorytetów,pozwalającanadobórnajbardziej
cząceredukcjinieuzasadnionychróżniczdrowotnych,
odpowiednichnarzędzi,umożliwiałabybardziejskutecz-
wtymwynikającychzodmiennościsytuacjikształto-
neiefektywneprowadzenieinterwencjidostosowanejdo
wanejprzezpłeć(gender).Kwestiarównościbyłajedną
sytuacji.Trudnyproceszmniejszaniaróżniczdrowotnych
zkilkupostulowanychwartości;w2008rokupodkreślo-
mógłbystaćsięłatwiejszy.Pomocnebyłobyskonstruo-
noznaczenieprzezwyciężaniaróżnicwstaniezdrowia
wanietakiegomodeluogólnegorozwojuspołeczne-
idługościżyciawśródmieszkańcówkrajówunijnych
goigospodarczego,któryprowadziłbydowiększego
jakoproblemodrębnyiważny14.
wzrostugospodarczego,aleteżdowiększejsolidarności
ispójnościspołecznej,awkonsekwencji–lubjedno-
cześnie–dolepszegostanuzdrowia.Zpewnościąnie
6
ZeszytyNaukoweOchronyZdrowia.ZdrowiePubliczneiZarządzanie
