Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierównościwzdrowiuwUniiEuropejskiej
3.budowaniezaangażowaniaspołecznegonarzecz
kręgupodmiotówiwszyscyzainteresowani–osobyin-
zmniejszanianierównościzdrowotnych;
dywidualne,instytucjeiorganizacje–zostałyzaproszone
4.wychodzenienaprzeciwpotrzebomnajsłabszychoby-
doprzyłączaniasiędowspólnegoprzedsięwzięcia.Za-
wateli;
chęconoprzedstawicieliwładzy,takżenaszczebluunij-
5.rozwójwkładupolitykiUEwdziałanianarzecz
nym,organizacjepozarządoweorazobywateligotowych
zmniejszanianierównościzdrowotnych.
popieraćinicjatywęniwelowanianierównościwzdrowiu
doskładaniapodpisów,cobyłotraktowanejakomani-
5.Inicjatywyspołeczne
festowaniepozytywnejpostawy21.WsamejKarcie,na
jejpoczątku,znalazłasięuwaga,żepostępczypoziom
WażnącechąpolitykizdrowotnejUEjestuwagapo-
rozwojukrajuniepowinienbyćdefiniowanyimierzony
święcanawspółpracyzorganizacjamipozarządowymi.
tylkowzrostemgospodarczymjakotakim–coprzeja-
Dwaprzykładyznaczącychinicjatywsąprzedstawione
wiasięwpowszechnymwykorzystywaniuwielkości
wdalszejczęściartykułu.
produktukrajowegobrutto–alenależywykorzystywać
miaręsprawiedliwegopodziałuzdrowiaidobrostanu
5.1.EuroHealthNet
(fairdistributionofhealthandwell-being)mierzonego
wewszystkichukładachterytorialnychirozpatrywanego
EuroHealthNetjestorganizacjądziałającąnon-profit
wodniesieniudowszystkichgrupludności22.Byłotood-
wcelupoprawystanuzdrowialudziwEuropieizmniej-
wołaniedoopracowaniaMichaelaMarmotaz2010roku,
szaniaróżnicwstanieichzdrowia.Jesttosiećkrajowych
wktórymbyłasformułowanapodobnamyśl,uwzględ-
instytucjizajmującychsięzdrowiem18.Przystąpieniedo
niającarównieżtrwałośćrozwoju23.Powołanosięna
siecijestdobrowolne.Uczestnicząwniejprawiewszyst-
corazpowszechniejdostrzeganyfaktbezwyjątkowego
kiepaństwaUE.Większośćuczestniczącychinstytucji
występowanianierównościwzdrowiu,potwierdzony
pełniformalnieoficjalnefunkcjewzakresiezdrowia
ustaleniamiuzyskanymiprzezKomisjęWHO,badają-
publicznego.EuroHealthNetskupiarównieżinstytucje
cątęsprawę.ZopracowaniaWHOprzejętokoncepcję
specjalizującesięwpromocjizdrowialubzapobieganiu
kształtowaniastanuzdrowiawcałymcyklutrwaniażycia:
chorobom,takżeministerstwazdrowiaiuniwersytety.
odśrodowiska,wktórymnastąpiłourodzenie,przebie-
Siećrozpoczęładziałalnośćw1996roku,jakoEuro-
gałodorastanie,spędzanożycie,pracowano,dożywano
pejskaSiećAgencjiPromocjiZdrowia,czerpiącśrodki
starości,aprzytymkorzystano–alboniekorzystano–ze
finansowegłówniezprogramóweuropejskich19.Zcza-
świadczeńsystemówzdrowotnych.WKarciestwier-
sempodjętodecyzjęoniezależności,codoprowadziło
dzono,żeuwarunkowaniawpływającenastanzdrowia
doutworzeniaEuroHealthNet(w2003roku).W2011
oddziałująnierówno,wzależnościodsytuacjispołecz-
rokuEuroHealthNetskupiała35członkówinstytucjo-
nejludziulegającychtymoddziaływaniom,izagrażają
nalnychw27krajacheuropejskich.Aktywnościsieci
szczególniemocnozdrowiunajbardziejwrażliwych
sączęściowofinansowaneprzezopłatyczłonkostwa
(upośledzonychspołecznie)grupludności.Osobamipo-
iczęściowoprzezeuropejskieprojekty.Dążącdo
nadprzeciętnienarażonymisątakżeludzieprzebywający
zmniejszaniaróżnicmiędzyróżnymigrupami,sieć
wszpitalach,domachopiekiiwwięzieniach.Mapaza-
unikabezpośredniegolobbowaniainieangażujesię
grożeńwposzczególnychkrajachzostałaukształtowana
wkształtowaniedecyzji,któremiałybybyćkorzystnedla
przezprocesygospodarczeorazpolityczneipowiązane
wybranychśrodowisk.Uczestniczynatomiastaktywnie
znimisytuacjewśrodowiskunaturalnymispołecznym.
wrealizacjiróżnychprogramówzwiązanychzochroną
Przywołanoznaneinformacje,zktórychwynikało,że
zdrowia.
międzypaństwamiczłonkowskimiUEistniejepięcio-
krotnaróżnicawartościwskaźnikazgonówniemowląt,
5.2.EuropejskiPaktnarzeczZdrowiaPublicznego
różnica14latwśredniejoczekiwanejdługościżycia
mężczyzni8latkobieti–cogorsza–różnicetenie
InnyprzykładtoEuropejskiPaktnarzeczZdrowia
zmniejszająsię.Wśródosóbszczególniepodatnychna
Publicznego(EuropeanPublicHealthAlliance–EPHA).
zagrożeniaiosóbwykluczonych,takichjakgrupyimi-
Wgrudniu2010rokuorganizacjata,wewspółdziałaniu
grantówimniejszościetnicznych,średnieoczekiwane
zKomisjąUE,RegionalnymBiuremWHOigrupąeu-
trwanieżyciajesto10latkrótszeniżogółupopulacji.
roparlamentarzystów,przyjęłaEuropejskąKartęSpra-
WKarciepotwierdzonoprzywiązaniedowartoścido-
wiedliwościwZdrowiu(EuropeanCharterforHealth
brostanu(well-being)jakocelu,solidarności,sprawied-
Equity)20.PrzedstawiającdokumentArchieTurnbull,Pre-
liwościspołecznej,promowaniepodstawowychpraw
zydentEPHApowiedział,żegłówneczynnikinierówności
człowiekairównościmiędzypłciami(gender).Ponadto
wzdrowiuleżąpozasektoremzdrowiailicznepodmioty
potwierdzonozobowiązaniedoprzestrzeganiazasady
zajmującesięproblemamispołecznymi,rolnictwemiśro-
zawartejwKonstytucjiWHO,żekorzystaniezmożliwie
dowiskiemniewpełnizdająsobieztegosprawę.Biorąc
najwyższegoosiągalnegopoziomuzdrowiajestjednym
topoduwagę,EPHAzaproponowałdokument,któryma
zpodstawowychprawkażdegoczłowieka.Wydajesię,że
mobilizowaćorganizacjespołeczeństwaobywatelskiego
inicjatywa,zktórąwystąpiłEPHA,jestdobrymprzykła-
doprzyspieszeniaizintensyfikowaniawspółpracywwie-
demotwartegosposobuuprawianiapolitykizdrowotnej,
losektorowychaktywnościachnarzeczredukcjinierówno-
jakąsięlansujewUE.
ściwzdrowiu.Dokumentbyładresowanydoszerokiego
8
ZeszytyNaukoweOchronyZdrowia.ZdrowiePubliczneiZarządzanie
