Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
łyciągłesąsiedztwopolszczyzny,ciągleżywydoniejdodatek,tzw.adstrat,
przenikającydokresowejpolszczyznyjakowciążnowewpływy.
Schematycznieprzedstawiasiętonastępująco:
kresypołudniowe
substratukraiński
←
superstratpolski
+
adstratukraiński
kresypółnocne
substratbiałorusko-
←
superstratpolski
litewski
+
adstratbiałoruski
Mechanizmpowstawaniadwóchdialektówkresowych
Jakdalejmożnasobiewyobrazićmechanizmspołecznegoijęzyko-
wegokontaktupolsko-ruskiegonakresachwschodnich?Zgodniezdzi-
siejsząnaukąokontaktachjęzykowychmożnaprzyjąć,żePolacy,Rusini,
BiałorusiniibiałoruskojęzyczniLitwiniobcowalizesobąnajednejziemi
wlicznychsytuacjachspołecznych:sąsiedzkich,rodzinnych(małżeństwa
mieszane),oficjalnychwurzędach,sądach,sejmikach,sejmach,imówi-
lidosiebiejęzykamibardzopodobnymi,dającymisięłatwonaśladować.
StądwięcPolacy,chcącmówićporusku(ukraińsku)lubbiałorusku,iner-
cyjniedostosowywalidonichswójjęzykpolski,natomiastludnośćmiej-
scowaprzejmowałaświadomiejęzykpolskijakojęzykprzeważającej
iwyższejwówczascywilizacjiikultury.Wświadomościmówiącychdo-
chodziłowięcdozderzeniadwóchsystemówjęzykowych:polskiegoiru-
skiego(ukraińskiego)nakresachpołudniowychorazpolskiegoibiałoru-
skiegonakresachpółnocnych.Zezderzeniatakiegopowstałyjakbynję-
zykitrzecie”,zawierającecechyjednegoidrugiegojęzyka.Nazywamy
jedialektamikresowymipołudniowymipółnocnym.Mechanizmichpo-
wstawaniamogąprzybliżyćnastępująceschematy:
kresypołudniowe
substratruski←superstratpolski
→
←
dialektpołudniowokresowy
kresypółnocne
substratbiałorusko-litewski←superstratpolski
→
←
dialektpółnocnokresowy
24
