Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTADIALEKTÓWKRESOWYCH
drugęładnęsukienkę(wymawianezpodwyższeniemwygłosowychsamo-
głosekę>e>y,i:kupiładrugi,ładnysukienki,pokażswojiżony);
2)wyrównaniemianownikalm.ręcedoinnychrzeczownikówżeń-
skich:rękijakrzeki;
3)końcówka-ym,-imw1.osobiel.p.czasownikówwczasieteraźniej-
szym:jaidym,robim,piszymwyrównanadokoniugacji-m,-sz:wim,wisz
wwymowiepołudniowokresowej4wiem,wiesz’;
4)różnewyrównaniatematówczasownikowych:gnąćdognę,dziubaj
dodziubać,kładzę,kładządokładziesz;
5)wtórneprzyrostkiwtematachczasownikowych:skoknę,zadowol-
nisz,siędnąć,cierpać.
Innowacjeskładniowe
mianownik-biernikl.mn.rzeczownikówpoliczebnikachgłównych
począwszyod5:jedenaściepsy,trzystakilometryprzezanalogiędodwa
psy,trzykilometrylubjakounikanieruskiejskładni:dwiekrów,cztery
okien.
Dialektpółnocnokresowy
Archaizmypółnocnokresowe
Archaizmyfonetyczne
1)innyniżwjęzykuogólnopolskimzakresrepartycjisamogłosek
oorazówrdzeniachwyrazowychikategoriachmorfologicznych:rog,
stoł,row,bob,sol,przod;tychnog,głow,osob,siostr;nożka,głowka,
drożka,szkołka;zrob,położ,odłożmy,uspokojciesię;niosł,wiozł,wyrosł;
poźno,dłoto,rozbojnik,rożaniec,obokróżek,stółek,paciórek;osóbny,
ostróżny,dosłówny;zdrówszy,nówszy,młódszy;spójrzeć,dójrzeć;wój-
sko,dóm,domóstwo,korónka,gdyjęzykogólnyustaliłzakreswystępo-
waniawariantówzoiówciąguXIXw.Nakresachpółnocnychtendencja
taznaczniesięopóźniłazpowoduobcegosubstratujęzykowegoiulegała
rozchwianiuzpowodupowstawaniaformanalogicznychihiperpopraw-
nych(rogborogu,nogbonoga,głowkabogłowa,niosłboniosłemitd.);
2)brakustabilizowaniaobocznościę||ąwtematachfleksyjnychipod-
stawachsłowotwórczych:przywięzuje,świętobliwy,skępiecobokpiątro,
36
