Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekonomicznynurtanaliz…
11
wilionitękategorię,którawpoczątkowejfaziereformstraciłanajwięcejiktóra
wdłuższejperspektywieskazanajestjeślinienazanik,tonaistotnąredukcjęswej
„bazyczłonkowskiej”5.
Problempoleganatym,żetradycyjniepojmowanaklasaśrednia,czyjakto
ujmujewprostHenrykDomański[1994,s.180]–„stara”klasaśrednia,jestzbyt
heterogeniczna,bymożnabyłomówićowspólnymdlaniejinteresie,wartościach
ipostawach6,cowynikawdużejmierzezjej„zróżnicowaniagenealogicznego”7.
Doklasytejnależąbowiemreprezentanciwszystkichklasiwarstwzczasów
realnegosocjalizmu,którymnieconawyrostprzypisujesięcechyklasyśredniej.
Dotyczytozwłaszczatzw.inicjatywyprywatnej,którawwiększościniebyła
wcalekoniemtrojańskimkapitalizmu,leczpozostawaławsymbiotycznymniemal
związkuzcentralistyczniezarządzanągospodarkąireprezentowałanietyleducha
kapitalizmu,ileraczejmentalnośćwłaściwąszarejstrefiegospodarczejoraz
nomenklatury[Mokrzycki2001,s.77–79],którązewzględunaprzejściezpozycji
elitwładzydoelitybogactwawypadaraczejzaliczyćdoklasywyższej8.Trzecią
grupą–coszczególnieważne–mającąszansestaćsiępodstawąnowejklasyśred-
niejjestinteligencja,którazracjiprzedewszystkimzasobówindywidualnych,
takichjak:wykształcenie,wynikającazniegopotencjalnamobilnośćzawodowa
orazzdolnościadaptacyjne,wnajwiększymstopniuzbliżasiędonowoczesnej
klasyśredniej,tzw.knowledgeclass,„klasywiedzy”,którątworząmenedżerowie,
urzędnicywyższejiśredniejkategorii,prawnicy,wszelkiegorodzajuspecjaliści,
pracownicynajemnionajwyższychkwalifikacjachorazludziewolnychzawodów,
zainteresowanirozwojemrynkuidemokracji[Mokrzycki2001,s.83–84].To
właśniewśródprzedstawicielitychkategoriispołecznychwnajwiększymstopniu
podzielanesąwartościtakie,jak:przedsiębiorczość,aktywnośćżyciowa,inno-
wacyjność,indywidualizm,antyegalitaryzm,tolerancjaobyczajowaipoparciedla
liberalizmuekonomicznego9.
5Szerzejnatentematzob.[Blok2006,Gorlach1995].
6H.Domańskipiszeosyndromiepostawwłaściwychnowocześniepojmowanejklasieśred-
niej,naktóryskładająsię:liberalizm,tolerancja,skłonnośćdopoleganianasobieczyswego
rodzajupresjanasukces.Niestety,jakwykazująbadania,częśćtychwartościniecieszysięzbytnim
uznaniemwśródprzedstawicielipolskiejklasyśredniej,któradeklarujerestrykcyjnąmoralność,
atakżebrakprzyzwoleniadlanierównościdochodóworazaprobatędlapolitykiochronysocjalnej
prowadzonejprzezrząd[Domański2002,s.78–108].
7Szerzejnatentematzob.[Domański1994,Leleń2005].
8H.Domańskizwracauwagę,żetenwłaśniekierunekprzejściazelitypolitycznejdobiznesu
jestczynnikiemwyraźnieodróżniającympolskąklasęwyższąodklasycznejupperclasswkrajach
zachodnich,gdziedominujetendencjaodwrotna,przechodzenialudzibiznesunawysokieurzędy,
cojestnajlepiejsprawdzonąmetodąudziałuklasywyższejwewładzy[Domański2002,s.148].
9Natematpodziałuna„starą”i„nową”inteligencjęiznaczeniatejkategoriispołecznej
wpolskimspołeczeństwiezob.szerzej[Domański2002,s.109–132].Ospołecznejmisjipolskiej
