Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawynaukośrodowisku
3.4.Biosfera
57
Dotychczasmówiliśmyoabiotycznychkomponentachśrodowiska:powietrzu,gle-
bie,wodzie.Wrazzorganizmamiżywymi(biotopem)tworząoneskomplikowany
system(ekosystem)powiązanywielomawspółzależnościami.Środowiskonaturalne
istniejeniezależnieodczłowieka,jestśrodowiskiempierwotnymiztegowzględu
mawyjątkowąwartość.Technologicznemożliwościingerencjiczłowiekawśrodo-
wiskonaturalneniosązsobąniebezpieczeństwowykładniczegonasileniaskutkówtej
ingerencjiimogąprowadzićdonieodwracalnychszkódikatastrofprzyrodniczych.
Ingerencjatanastępujeczęstobezwystarczającejwiedzylubbezuwzględnienia
elementarnychzależności.Zrozumienietychzłożonychrelacjiwymagamyślenia
systemowego,wykraczającegopozagranicetradycyjnychdziedzinnaukowych.
Mówiącogólnie,przyrodaskładasięzwielupojedynczychekosystemów.Wiedza
natematsposobufunkcjonowaniaekosystemówjestnieodzowna,jeślichcemy
zrozumiećcałośćzależnościmiędzyśrodowiskiemabiotycznym–organizmami–
aspołecznościąludzką(por.rozdz.XII,1).Poniżejomówimynajważniejszecechy
ekosystemów.
3.4.1.Podejścieekosystemowe
Podejścieekosystemowezostałopierwotniezastosowanewbiologiijakonarzędzie
pozwalającenascharakteryzowaniewzajemnychoddziaływańmiędzyorganizmem
ajegośrodowiskiem.Ekosystemmożnazdefiniowaćnastępująco:
ekosystem1biotop+biocenoza
gdzie:biotoptomiejsceżyciaorganizmów(abiotyczneśrodowisko,takiejakwoda,atmo-
sfera,ukształtowaniepowierzchni),abiocenoza–zespółwszystkichorganizmówżywych,
któreżyjązgodniezwarunkamipanującymiwichotoczeniu.
Abydokładniejopisaćzłożonośćiróżnorodnośćwzajemnychoddziaływańwca-
łejichprzestrzennejiczasowejrozciągłości,należyjeszczeuwzględnićabiotyczne
komponentyśrodowiska.Dziękitemuflekosystem”możnazastąpićszerszym
pojęciemgeoekosystemu.
Geoekosystemjestfragmentemgeobiosfery,którytworzysamoregulującysięzespół
oddziaływańabiotycznychorazwynikającychznichkomponentówbiotycznych.Geoeko-
systemystanowiąsystemyotwartepodwzględemwystępującejwnichenergiiisubstancji,
któreznajdująsięwstanierównowagidynamicznej.
