Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Dociekanianadgenezą,istotąicharakteremwojen,atakżenadnaturąpokoju
idrogamijegobudowyniesątylkozjawiskiemczasówwspółczesnym.Ichhisto-
riajestbardzodługa,gdyżpoczątkamisięgastarożytnejmyśliorientalnej.Bada-
nianadwojnąipokojemobejmujądwieorientacjemetodologiczno-teoretyczne
1
:
1)orientacjępeaceresearch–badanianadpokojem,zwanątakżeorientacjąire-
nologiczną(gr.eirene–pokój,spokój),2)orientacjępolemologiczną(gr.polemos
–wojna,bój,walka).Nieprzedstawiającszczegółowychróżnicdzielącychte
orientacje,najogólniejnależypodkreślić,żewedługteoretykówpierwszejorien-
tacjidrogadopoznaniaistotyiźródełwojenwiedzieprzezpoznaniewarunków,
naturyistrukturypokoju.Reprezentancidrugiejorientacjisązaśzdania,żenależy
postępowaćodwrotnie,badaćnajpierwźródławojen,ichistotęicharakter,ado-
pieropotemustalićwarunkiicheliminacjizżyciaspołeczeństwa.Wydajesię,że
polemologiajestmetodologiczniebardziejprzekonywująca,albowiemzgodnie
zjejzałożeniem,chcącbudowaćpokój,trzebarównolegleograniczać,zmniejszać
iwreszcieznosićźródłakonfliktówzbrojnychiwojen.Wszystkotoświadczy
otym,żebezwzględunalicznekierunkimetodologiczneiteoretycznebadańnad
wojnąipokojempolemologiaprzybieranasileiznaczeniu.Przejawiasięto
wróżnychformachdziałańzmierzającychnietylkodostworzeniainterdyscypli-
narnej,aleiswegorodzajusupradyscyplinarnejnaukiowojnieipokoju.
Żadnezjawisko,wtymtakżewojna,niepojawiłosięznikąd,leczrozwijało
sięnaprzestrzenidługiejhistorii.Zjawiskowojnyzewzględunaswojąwartość
teoretycznąipraktycznąstanowiprzedmiotzainteresowańmyślifilozoficznej
ispołecznejodsamychpoczątkówjejpowstania.Przezcałewiekimyśliciele
iuczeniposzukiwalidrógwiodącychdowyeliminowaniawojenzżycialudzko-
ści.Treśćtychrozważańzmieniałasięhistoryczniewmiaręogólnegorozwoju
społeczeństwaipostępuwiedzynaukowej,atworzonewtymzakresiekoncepcje
wiązałysięściślezokreślonymizałożeniamipolitycznymi,militarnymi,ideolo-
gicznymi,cywilizacyjnymi,religijnymiimetodologicznymi.Nawczesnymeta-
pierozwojuspołecznegorozważanianatematwojnybyłyzawartewlegendachi
wierzeniachreligijnych.Wwiekachpóźniejszychpojawiłysiębardziejzłożone
interpretacjetychzagadnień,powstawałyspecjalne,rozbudowanetraktatyiteorie
poświęconegenezieiistociewojnyorazjejroliiznaczeniuwżyciuspołeczeństw
ipaństw.Koncepcjetepomimowieluwartościowychelementównajczęściejcha-
rakteryzowałysięjednostronnympodejściem.Niestanowiłycałościowejinauko-
1
J.Borgosz,Drogiibezdrożafilozofiipokoju(odHomeradoJanaPawłaII),Warszawa1989,s.226-227.
