Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
światowejdoszłodo14513wojen.Oznaczato,żenakażdyrokwystąpiłyśrednio
trzywojny
74
.
Wojnaznaturyjestzjawiskiemwgłównejmierzemilitarnym,jednakdoty-
czywszystkichdziedzinżyciapaństwaorazspołeczeństwa,dlategoteżjejinter-
dyscyplinarnerozpatrywaniejestoczywisteisłuszne.Wojnabyłasiłąnapędową
rozwojucywilizacji.Państwarozwijałysięlubupadaływzależnościoddokonań
napolachbitewnych.Historiawojnyzaczynasięwrazzkonfliktemmiędzyróż-
nymispołecznościamiosiadłychcywilizacji(GrecyprzeciwkoPersom,Rzymia-
nieprzeciwkoKartagińczykom)lubkonfliktemtychcywilizacjiz(barbarzyń-
cami)ludamikoczowniczymi.
Wprzypadkuprocesupoznawczegoistotneznaczeniemaklasyfikacjawo-
jen.Ułatwiaokreśleniecharakteruwojenorazpoznaniegenezyichwybuchu.
Wliteraturzeprzedmiotuistniejewieleklasyfikacjiwojenwzależnościodprzy-
jętychmetodbadawczych,kryteriówwyjściowychczynawetpoglądówautora.
MichaelHoward,stosująchistorycznekryteriumklasyfikacjiwojen,ukazujejak
zbiegiemlatzmieniałysięzapatrywanianawojnę,awrazznimiwojennedok-
tryny,koncepcjestrategiczneiformywalki.NaprzestrzenidziejówEuropy,która
przezwiekibyłaświadkiemciągłychwojen,profesorwyróżnia:wojnyrycerzy,
wojnynajemników,wojnykupców,wojnyzawodowców,wojnyrewolucyjne,
wojnynarodów,wojnytechników,wojnyerynuklearnej
75
(rys.1.1).
Bardzoczęstowymieniasięrównież:wojnyregularne,partyzanckie,do-
mowe,interwencyjne,prewencyjne,lądowe,morskie,powietrzne.Wichrezulta-
cieliczbękonfliktówzaistniałychtylkopoIIwojnieświatowejszacujesięna
około150-160(wzależnościodichrodzaju,zasięguiwielkościzaangażowania
sił)
76
.Prezentowanedaneuświadamiają,jakczęstoprowadzonowojnyijakduży
wpływwywierałynaludzkieżycie.
IstotnąkategorięklasyfikacjiwojenzaproponowałFranciszekSkibiński,
dzielącjena:ograniczoneinieograniczone(rys.1.2).Autoruważa,żenajsilniej-
szą(zewzględunamodalnośćirozmiary)formąwojnynieograniczonejjestto-
talnawojnaglobalna.PodziałtenoparłnawcześniejszejklasyfikacjiClausewitza,
któryjednaknieużyłpojęćograniczonainieograniczona,tylkoukazałróżnecele
wojen
77
.FranciszekSkibińskizaproponowałczterykombinacjewojen:wojnę
sprawiedliwąograniczoną,wojnęsprawiedliwąnieograniczoną,wojnęniespra-
wiedliwąograniczoną,wojnęniesprawiedliwąnieograniczoną
78
.GenerałSkibiń-
skistwierdził,żenajtrudniejjestznaleźćprzykładiwyobrazićsobieprawdopo-
dobieństwosprawiedliwejwojnyograniczonej,ponieważwojnasprawiedliwa
zzałożeniajestobronna,coniewykluczazaczepnychformjejrozegrania,takie
74
Ibidem.
75
M.Howard,Wojnawdziejach…,op.cit.,s.163.
76
R.Artymiak,WojnyikonfliktywXXwieku,[w:]R.Borkowski(red.),Konfliktywspółczesnegoświata,
Kraków2011,s.38-39.
77
C.vonClausewitz,Owojnie,op.cit.,s.32-43.
78
F.Skibiński,Rozważania…,op.cit.,s.40.
