Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.PoSługiwanieSięjęzykiemacharakTerPoznania
aspektyrzeczywistości.Badaniatepokazująjednak,żeróżnicewwy-
razistościowychcechprowadządoróżnicwsystemachkategoryzacji
(np.BowermaniChoi,2001;LucyiGaskins,2001).Autorzybadań
omawianychwtymtomietwierdzązatem,żestrukturapojęć,wyłania-
jącasięwrozwojupoznawczym,jestmodyfikowanaprzezstruktury
rodzimegojęzykadziecka(zob.teżNisbett,2003).
Ostatniowyraźniezarysowujesięwpsychologiipoznawczejnowy
nurt,zwanyteoriąpoznaniarozproszonego,wktórymrelacjamiędzy
językiemasystemempojęciowymjednostkinabierainnegoznaczenia.
NurttenzwiązanyjestzbadaniamiprowadzonymiprzezEdwinaHut-
chinsa,którepokilkunastulatachzaowocowałyksiążkąCognitionin
theWild(1995).Pracatastałasiępunktemodniesieniadlawielubada-
czyzainteresowanychpoznawczymipodstawamispołecznegowspół-
działania(atakże,cozatymidzie,społecznymcharakteremprocesów
poznawczych).BadaniaHutchinsadotyczyłyfunkcjonowaniazałogi
statkujakosystemupoznawczego-rozproszonegozarównowsensie
byciajednocześniewumysłachkilkunastuosób,jakiwsensieim-
manentnejprzynależnościdoowegosystemunarzędziiinstrumentów,
intencjonalniewytworzonychwceluułatwieniadziałaniaiwspółdzia-
łania.Hutchinsijegokontynuatorzyuważają,żejednostkowepozna-
nieprzystosowanejestdotworzeniatakichfunkcjonalnychsystemów
poznawczych,któreopartenapodzielanych(uwspólnionych)repre-
zentacjachikoordynacjidziałań.Językjestwtymujęciutraktowany
jakoważnenarzędziesłużącezjednejstronyndystrybucji”zadańpo-
znawczych,azdrugiej-nuwspólnianiu”reprezentacjiwcelukoordy-
nacjispołecznej,cozbliżatopodejściedoteoriifunkcjonalistycznych
(Halliday,1975;Hymes,1986/2003;Bruner,1975).Współgraonotak-
żezodkrywanąnanowo(szczególniewpsychologiiamerykańskiej)
teoriąLwaWygotskiego,któryproponowałistnieniebardzospecyficz-
negoisilnegozwiązkumiędzymyśleniemajęzykiem.
WedługWygotskiego(1930/2006)posługiwaniesięznakami
(przedewszystkimmową)wkontakciezinnymiludźmipowadzido
formwspółdziałaniaiwiedzyospołecznymużyciusymboli,którena-
stępniezostająuwewnętrznioneiorganizują,jużwsposóbspołeczny,
wszelkiewyższeczynnościpsychiczne.Todziękiformomsymbolicz-
nymdzieckomożesięuwolnićodprzymusubezpośredniegoreagowa-
nianasytuacjębodźcowąiorganizowaćdowolnieswojezachowanie.
17