Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp.Dlaczegopłećmaznaczenie?
Dziękifeministycznejkrytycehistoriografiibadaczedekonstruujątego
typuprzedstawieniaiwidząjezinnejperspektywy.Praktykapokazałajednak,
żepotrzebnajestnamnietylehistoriakobiet,ilehistoriapłci.Jakzauważyła
JoanW
.Scott,historiapłci(awięczastosowaniekategoriigender)pozwalana
osadzeniezarównokobiet,jakimężczyznwszerszymkontekściewykreowa-
nychspołecznierólorazrelacjimiędzypłciami
2
.
Przekonałyśmysię,żenegatywneprzedstawieniakobietzwiązanesą
wznacznejmierzezniewypełnianiemprzeznieprzypisanychrólspołecznych
orazzprzekraczaniemkulturowowykreowanejkondycjiwłasnejpłci.Nega-
tywniemogłybyćwięcpostrzeganezarównokobiety,któreodrzucałyrolężon
imatek,jakite,którepodejmowały–przykładowo–próbysięganiapowładzę,
czytobezpośrednio,czytopoprzezmęża
3
.
Należyrównieżzapytać,czytesame,nagannelubambiwalentnemoralnie
czyny,wartościowanesąwtakisamsposóbumężczyznikobiet.Odpowiedzi
natopytaniedostarczam.in.(znajdującysięwniniejszymzbiorze)artykuł
AnnySuskiej,któraprzeanalizowaławizerunkikobietzabójczyńwpolskim
dyskursiepublicznymiwykazała,żekobiety,któredokonałyzabójstwa,są
ocenianeowielesurowiejodmężczyzn,aichzbrodniebudząwiększeemocje.
Niechodzioto,byzabójstwausprawiedliwiać,jesttooczywiścieczynmoralnie
naganny,wartojednakrozumiećmechanizmostracyzmuspołecznego,którego
stopieńjestwznacznejmierzeuzależnionyodpłci.
Historiapłcijestwięcpotrzebna,alepowinnabyćczęściąhistoriografii
wogóle,arelacjemiędzypłciamiorazanalizarólspołecznychprzypisanychdo
każdejznichpowinnybyćdlahistorykówistotnąkategoriąanalityczną,
wświetlektórejmogąwyjaśnićwielezjawisk.Równocześnie,wedługnas,
powinnaonabyćosadzonawwarsztaciebadaczaokreślonejepoki,którybierze
poduwagęrównieżinneuwarunkowaniaspołeczne,gospodarczeczy
polityczne.WkońcuchociażbydostrzeżenienowatorstwaChristinedePizan
(oczymwięcejwartykulejejpoświęconym)niebyłobywspółcześniemożliwe,
gdybyniespojrzenienaniąprzezpryzmatepoki,wktórejżyła.
2
J.W
.Scott,Gender:AUsefulCategoryofHistoricalAnalysis,nTheAmericanHistorical
Review”1986,vol.91,nr5,s.1053–1075.
3
Por.m.in.M.Delimata,ŻonaPopielaorazRychezaiAgnieszkajakoprzykładyzłych
małżonekwładców.Uwagiwświetlepolskichkronik(dopoczątkuXVIstulecia),[w:]Cognitioni
gestorum.StudiazdziejówśredniowieczadedykowaneProfesorowiJerzemuStrzelczykowi,red.
D.A.Sikorski,A.M.Wyrwa,Poznań–Warszawa2006,s.251–262;N.Młodzińska,„My
rządzimy…”,passim.
