Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
Zmianyklimatyczne-przyczyny,przebiegiskutkidlaczłowieka
cywilizacji.Tespołecznościrozkwitły,apotemzniknęły,główniezpowoduzmian
klimatu.
Jeśliniezawszerozumieliśmy,jakbardzoorganizmyżywe,takżespołeczności
ludzkie,sąpoddanekaprysomzmianklimatu,toterazuświadamiamysobie,żeobec-
nieczłowiekwpływanaklimatwsposób,któregoskutkiśrodowiskoodczuwawskali
zarównoregionalnej,jakiglobalnej,atozkoleiodbijasięnaczłowieku.Dlategonasza
uwagakoncentrujesięnabadaniu,jakorganizmyżywe,wtymczłowiek,oddzia-
łująnaklimat.Wdalszejczęściksiążkizobaczymy,żebiologiainaukiośrodowisku,
nawiązującedoekologiiiklimatu,dostarczająnamwiedzyoklimaciewprzeszłości
ijegozmienności(tęnaukęnazywamypaleoklimatologią),któramożerzucićświatło
nato,jakiwpływmająnaszeobecnedziałanianaklimatwprzyszłości.Jeślichcemy
zadbaćoprzyszłośćczłowiekanaZiemi,możetobyćinformacjabezcenna.
1.1.Pogodaiklimat
Badanianaturyzmianklimatuwymagająwyjaśnienia,czymróżnisięonodpogody.
Pogodajestcodziennymprzejawemklimatu.Klimatdanegoregionujestokreślony
przezśredniewieloletniewarunkipogodowezuwzględnieniemzmiansezonowych.
Pogodajestzeswejnaturybardzozmienna:gdybybyłabardziejstabilna,niemieli-
byśmytyluproblemówzjakościądługoterminowychprognoz.Jeśliklimatdanego
obszaruulegazmianie,totezmianyjesteśmywstaniezauważyćdopieropodłu-
gimczasie,potrzebnymdoodróżnieniadługoterminowychprzekształceńklimatu
odnaturalnejzmiennościpogody.Fizycyiinżynierowiedefiniujątenproblemjako
stosuneksygnałudoszumu,istotnyrównieżwprzypadkuprądówelektrycznych
lubfalelektromagnetycznychwpasmachnadawaniastacjiradiowychlubwidmach
promieniowaniaciałniebieskich.Wprzypadkuzmianklimatutrudnośćpolegana
odróżnieniusygnałuklimatycznegoodszumuwynikającegozezmiennościpogody.
Naprzykład,jednobardzogorącelato(lubsusza,lubsilnymonsun,lub...)nieświad-
czyjeszczeozmianiewarunkówklimatycznych.Inaczej,gdygorącelatapowtarzają
sięprzezdziesięćlubwięcejlat.
Zanimprzystąpimydobadaniazmianklimatu,zwłaszczawkontekściewspół-
czesnychproblemów,musimywyjaśnićpewneterminyiopisaćprocesyprowadzące
dowspółczesnegoocieplenia.
1.2.Efektcieplarniany
Efektcieplarnianyniejestzjawiskiemubocznymzwiązanymjedyniezewspółcze-
snymociepleniem.Jestonmechanizmemnapędowymnaturalnegoziemskiegosys-
temuklimatycznego,konsekwencjąistnieniaatmosfery,aatmosferajestmiejscem,
wktórymprzejawiasięklimat.
Odkrycieefektucieplarnianegoprzypisujesięfrancuskiemumatematykowi,
JanowiBaptyścieJózefowiFourierowi(niemylićzewspółczesnymmuchemikiem
otymsamymnazwisku).Wswoichdwóchartykułach(Fourier,1824,1827)opisał
