Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Wielowymiarowośćniepełnosprawności
2.Defnicjeniepełnosprawności
Postrzeganieniepełnosprawnościzmieniasięwrazzpostępemwiedzyna-
ukowejoczynnikachjąkonstytuujących(S.Sadowska2005,s.20)orazrozwo-
jemrehabilitacji(J.Kirenko,P.Gindrich,2007,s.17).Wzwiązkuztympojawia
siękoniecznośćprzewartościowania,obowiązującychwdanymczasie,sposobów
definiowaniapojęcianniepełnosprawność”.
Przezwielelattermintenbyłkojarzonygłówniezrehabilitacjąiprocesemle-
czenia,aproblemniepełnosprawnościrozpatrywanowkategoriachmedycznych.
Dlategoteżkoncentrowanosięprzedewszystkimnaprzyczynachtegostanu
wceluopracowaniaoptymalnychdladanejosobywskazańodnośniedoprocesu
rehabilitacji.Takieujęcieniepełnosprawnościskutkowałowielomanegatywnymi
konsekwencjami:
-sprowadzeniemniepełnosprawnościdouszkodzenia,
-jednostronnościąrehabilitacjiskierowanejnaosobę,ujmowanejwkatego-
riachopiekuńczo-usprawniających,
-nadrzędnościącelówrehabilitacyjnych,
-dominacjąoddziaływańmającychnaceluprzystosowanieosobyniepełno-
sprawnejdożyciawspołeczeństwie,
-adaptacyjnymrozumieniemintegracji(por.A.Krause,2010,s.17)
Wlatachosiemdziesiątychdwudziestegowiekunastąpiłaistotnazmiana
takiegoujmowanianiepełnosprawności.Zaczętopodkreślaćznaczenienietyle
przyczyn,cokonsekwencji,jakieniesieniepełnosprawnośćwfunkcjonowaniu
fizycznym,psychicznymispołecznymczłowieka.Przykłademzaistniałychpo-
zytywnychzmianwobrazieniepełnosprawnościjestopublikowanaw1980roku
przezŚwiatowąOrganizacjęZdrowiaMiędzynarodowaKlasyfikacjaUszkodzeń,
NiepełnosprawnościiUpośledzeń(T.Majewski,1995,s.11).Dokonanowniej
rozgraniczeniaaspektów,takichjak:medyczny-nuszkodzenie”,funkcjonalny
-niezdolnośćdowykonywaniafunkcjiżyciowych,nniepełnosprawność”ispo-
łeczny-nupośledzenie”.
Uszkodzeniedefiniujesięjakonwszelkąstratęlubwadępsychicznej,fizjo-
logicznejlubanatomicznejstrukturyalboczynności”(T.Majewski,1995,s.11);
możebyćononcałkowitelubczęściowe,trwałelubokresowe,wrodzonelubna-
byte”(Cz.Kosakowski,2003,s.33).Niepełnosprawnośćoznaczawszelkieogra-
niczenielubbrakwynikającyzuszkodzenia,możliwościwykonywaniaczynności
napoziomieuważanymzanormalnydlaczłowieka(T.Majewski,1995,s.11).
Upośledzeniezkoleioznaczaniekorzystną/gorszą/sytuacjędanejosoby,będącą
wynikiemuszkodzeniabądźniepełnosprawności,polegającąnaograniczeniulub
uniemożliwieniujejwypełnianiaról,któreuważanesązanormalne,biorącpod
uwagę:wiek,płeć,czynnikikulturoweispołeczne(T.Majewski,1995,s.11).
Upośledzeniewskazujenarelacjepowstającemiędzyosobąniepełnosprawną,
