Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Borderstudiesjakodyscyplinanaukowa
13
Ponadto,ponieważgranicaamerykańsko-meksykańskajestprawdopodobnie
najlepiejzbadanymiudokumentowanymnaukowoPograniczemnaświecie,
najejprzykładzieopracowanozestawnajbardziejcharakterystycznychizna-
czącychcech,którymiodznaczasięrównieżwiększośćterenówpogranicznych.
WedługPaulaGansteraiDavidaLoreya(2008)sąto:
1.Kwestiaarbitralnościpochodzenia-nawetjeślidoichustanowieniawyko-
rzystanesąbarierynaturalne,takiejakrzekibądźłańcuchygórskie,tograni-
cezawszesąarbitralnymwytworemludzkim.Częstojednakbudowanesą
specjalnebariery,murygraniczne-np.WielkiMurChiński,WałHadria-
na(Hadrian’sWall),murberliński,murbezpieczeństwamiędzyIzraelem
aAutonomiąPalestyńskączyumur”budowanyodlatnagranicyUSA-mają-
cezazadanieodgrodzićodsiebiecywilizacjebądźkultury,cojestwynikiem
działańpolitycznych.
2.Zuwaginasubiektywizmustalaniagranic,rzadkokiedywskazująonena
proste,jednoznacznepodziałykulturoweietniczne,zwłaszczażeichprze-
biegczęstosięzmienia(brakstatycznościgranicjestichkolejnącechącha-
rakterystyczną)oraznacałejswojejdługościprzechodząprzezróżneobsza-
ryiregionykulturowe.PrzykładUniiEuropejskiejorazjejzmieniającychsię
granicjestdobrąilustracjątejcechy.
3.Istnienieczynnikówwskazanychwpoprzednichpunktachsprawia,żelud-
nośćzamieszkującaterenyprzygraniczneczęstoignorujeistnieniegranic,
copowodujebardziejlubmniejswobodnyprzepływtowarów,usługiludzi
-nawetjeśliodbywasiętowsposóbnielegalny.Charakterystycznejestprzy
tym,żeludnośćpograniczyniemapoczucianielegalnościswoichdziałań,
jejzachowaniawynikająraczejzadaptacjidowarunkówżyciawrejonie
iwykształceniasięswoistejtożsamościPogranicza,atakżeprzejawianiadużo
większejlojalnościwobectejtożsamościniżwobeccentrumkraju,które
wwiększościprzypadkównieakceptujestylużyciaihandluprzygraniczne-
go,próbującjelegalizowaćikontrolować.
4.Ludnośćterenówpogranicznychcharakteryzujeogromnaróżnorodność
kulturowaispołeczna.OscarMartinez,cytowanyprzezGansteraiLoreya,
wswojejksiążceBorderPeople:LifeandSocietyintheUS-MexicoBorderlands
[LudziePogranicza:Życieispołeczeństwonagranicyamerykańsko-meksykań-
skiej](1994)ustaliłnastępującyschemattypologiczny,któryjestobecnie
powszechniestosowanynacałymświeciedoklasyfikowaniaróżnegorodzaju
granic(równieżtychmiędzygrupamietnicznymiireligijnymi):
•transientmigrants(przemijającymigranci)-osobykrótkorezydujące
wobszarzeprzygranicznym;
