Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mająsilniezróżnicowaneuziarnienie,warstwysedymentacyjnesąbardzodo-
brzewidoczne,częstoposiadająpogrzebane(kopalne)poziomypróchniczne.
Zawartośćwęglaorganicznegowprofilujestzmiennainieregularna,wniektó-
rychjegoczęściachzwiększasięzgłębokością.Charakteryzująsięodczynem
zasadowym.Glebytypu„O”leżąwszerokichdolinachrzecznychzawałami
przeciwpowodziowymi,któreizolująjeodwódwezbraniowych.Wichbudo-
wiebrakjestwidocznegowarstwowania,zanikającegowtrakcieprzemiansub-
stratuglebowego.Procesypedogenicznezachodząpodprzeważającymwpły-
wemczynnikówlokalnychimiejscowegoklimatu.Glebytepozostająwstabil-
nychwarunkachśrodowiska,posiadajątrwałąpokrywęroślinną,którajeststa-
łymźródłemmateriiorganicznejodkładanejwwierzchnichpoziomachgene-
tycznych,dlategozawartośćwęglazmniejszasięzgłębokością(wmadach„R”
cechatajestzmienna).Wieloletniedziałaniewodyopadowejsprzyjawymywa-
niuskładnikówmineralnychiprzemywaniuprofilu,anawetbielicowaniu,mo-
gąrozwijaćsięrównieżpoziomywzbogacania[Schoenmann1921,Dobrzański
iNipanicz1950,Piszczek1953,Boettinger2005].
Przestrzennazmiennośćmadjestbardzodużainawetutworypozostające
wbliskimsąsiedztwiebardzoróżniąsięwłaściwościami.DlategoTomaszewski
[1968]określałjekompleksamiglebmadowych,wznaczeniugrupytypówo
względnietrwałejfazierozwoju.Dominujepogląd,żeuziarnienieglebaluwial-
nychzależyododcinkarzeki[Strzemski1948,Witek1965]orazodległościod
korytarzeki[Piszczek1953,RuggieroiMerchant1979,NowickiiLiziński
2004].Imszerszajestdolina,tymwiększejestzróżnicowanielitologiczneitym
bardziejnatozróżnicowaniewpływamikrorzeźbatarasuzalewowego[Bana-
szuk1984].RichardsoniEdmonds[1987]przedstawilizależnośćmiędzyuziar-
nieniemutworówaluwialnychaichodległościąodrzeki(rys.1).
Rys.1.Uziarnienieglebwzależnościodpołożeniawstosunkudokorytarzeki(opracowanie
własnenapodstawieRichardson,Edmonds1987,zmienione);A-strefakorytowo-brzegowa;B-
wałprzykorytowy;C,D-taraszalewowy;1-piasekluźnyisłabogliniastypiasekgliniasty,2-
glinapiaszczystailekka,3-glinazwykła,4,5-glinapylasto-ilastaipyłilasty;
Fig.1.Floodplainsoiltexturesbyposition(basedonRichardson,Edmonds1987,changed);rzeka
-river;A-pointbar;B-naturallevee;C,D-floodplains;piasek-sand;pył-silt;ił-clay;1-
sand,2-loamysand,3-sandyloam,4-loam,5-siltyclayloamorsiltloam;
14
