Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.PROLOGZPORTRETEMSYLWETOWYMWTLE
31
sobąrysownikaGeorgaFriedrichaSchmolla,abytendokumentował
wszystkiespotykanepodrodzefizjonomiczneosobliwości.Podczastej
podróżyLavaterspotkałsięporazpierwszyzGoethem,zktórymko-
respondowałjużod1773roku,aSchmollsporządziłoczywiściejego
portret
20
.Spotkaniezaowocowałonietylkopozyskaniemfrankfurtczyka
dowspółpracyprzyredagowaniudziełaofizjonomice,dałoteżpoczątek
długiej,skomplikowanejprzyjaźni,upodstawktórejpoobydwustronach
leżałoprzeświadczenieoniezwykłejaurzepartnera,aletakżeoswojej
własnejwyjątkowości.Zanimichdrogisięostatecznierozeszły,Lavater
postawiłprzyjacielowifizjonomicznypomnikwtrzecimtomieFragmen-
tów,gdziejegosilhouetteopatrzonazostałakomentarzemwykazującym
genialnecechyipredyspozycje21.
Wtymfizjonomiczno-silhouettowymkontekścieusytuowaćnależy
pierwszykontaktmiędzyGoethemiCharlottąvonStein.Zanimdo-
szłodoichpierwszegorzeczywistegospotkania,pisarztakżezobaczył
jejprofil.Otóżlatem1775roku,wracajączeSzwajcarii,zatrzymałsię
natydzieńwStrasburgu,odwiedzającstarychprzyjaciółzokresustudiów
(1770–71).Wtensposóbwracałtakżedodoświadczeńiprzeżyć,które
stałysiętuwtedyjegoudziałem.Wiemynapewno,żewlipcu1775
rokuodwiedziłgotyckąkatedrę,którejkilkalatwcześniejpoświęciłbył
genialnyesejpodtytułemOniemieckiejarchitekturze.Wiemy,żewszedł
naszczytkatedralnejwieży.Wiemy,żenieodwiedziłSessenheim(Goethe
używałpisowniSesenheim),alemożemysiędomyślać,żegdzieśwtle
tegopobytutliłysięwspomnieniaogorącymmłodzieńczymromansie
zFriederikeBrion,córkąpastorazSessenheim,zktórąrozstałsięza-
ledwiepokilkumiesiącach,zresztąniebezpoczuciawiny,jakmożna
siędowiedziećzautobiografiipisarza22.Byćmożepodczastegopobytu
wStrasburguzapadładecyzja,abyzerwaćzaręczynyzLiliSchönemann,
córkąfrankfurckiegobankiera,odktórejchciałsięzdystansować,wy-
ruszającwmajutegorokuwpodróżdoSzwajcarii.Doudziałuwtej
podróżyzaprosiligobraciaFriedrichLeopoldiChristianzuStolberg
orazzaprzyjaźnionyznimiChristianvonHaugwitz.
20Por.K.O.Conrady,Goethe,dz.cyt.,s.218–219.
21Por.J.C.Lavater,PhysiognomischeFragmente,zurBeförderungderMenschen-
kenntnisundMenschenliebe,Bd.3,LeipzigundWinterthur1777,s.222–223.
22Por.J.W.Goethe,Zmojegożycia.Zmyślenieiprawda,tłum.A.Guttry,t.2,
Warszawa1957,s.88.
