Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
całościowe22.Towjegoramachdoświadczamywielościbodźców
idoznańoddziałującychnanaszezmysłyipowodujących,żedystans
ustanowionymiędzynamiikrajobrazemznikanarzeczwzajemnego
przenikania.Jesttomożliwe,jeżelizałożymy,żekrajobraztozjawisko
znacznieszerszeniżtylkowizualne,igdyprzyjmiemy,żejakotakijest
onucieleśnionywnaszymdoświadczeniu.
Krajobrazestetyczny
Wujęciutradycyjnymdoświadczeniekrajobrazumacharakter
wizualnyiwpisujesięwzakodowanywnaszejkulturze
okulocentryzm,przyznającywzrokowirolępierwszoplanowąwobec
pozostałychzmysłów.Totradycyjneujęcie,wktórymkrajobrazjawi
sięwpostaciprzyjemnegodlaokawidoku,obramowanegoobrazu,
zarównopostrzeganego,jakiprzywoływanegowpamięci,doskonale
oddajejegowizualnąnaturę,zaśjednostkęgodoświadczającąsytuuje
wbezpiecznymdystansie.Dziękitemumożnazachowaćkantowską
bezinteresowność,leczniemożnawłączyćsięwsamkrajobraz
rozumianyjakoprocesprzebiegającynagruncietego,cokulturowe
ispołeczne,alerównieżprzyrodnicze.Bezpiecznydystans,
bozapewniającyniezakłóconewrażeniawzrokowe,faktycznie
możliwyjestjedyniewwarunkachsterylnych,czegoaniprzyroda,ani
tymbardziejprzestrzeńzurbanizowanaraczejniesąwstanie
zapewnić.
Proponowanajużwcześniejprzezemnieinterpretacja,zgodnie
zktórąkrajobrazwinniśmyrozważaćzperspektywydwóchkategorii
estetycznych:thepicturesqueiwzniosłości,pokazuje,jakwich
obliczuzmieniająsięmożliwościpostrzeganiaiprzeżywania
krajobrazu.ObiekategoriewyłoniłysięwXVIIIwieku,kiedydyskusje
nadnaturą,aprzyokazjirównieżkrajobrazem,zyskałyznaczenie
kluczowychzagadnieńestetykiempirycznej.Obieskutecznie
ukształtowałymodelekrajobrazówpreferowanych,odnoszącsię
