Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Typczynuzabronionego
zatemzdotychczasowymujmowaniemczynuwfilozofiiprawakarnego,
gdziewskazujesię,żejestonpojęciemnadrzędnym(genusproximum)87,
stwierdzićnależy,żedlaodpowiedzialnościkarnejnależybadaćteza-
chowania,któreskładająsięnaczynzabroniony(tj.czynwujęciunor-
matywnym)88.
Analizowanepojęciapowinnywięcpodlegaćgradacjiirozróżnieniu,
coprzedstawićmożnawpostacinastępującegoschematu:czynzabro-
nionywujęciutypupozwalanaidentyfikacjęrealnychzachowańskła-
dającychsięnaczynzabronionywujęciufaktycznym.Niemaprzytym
żadnegoznaczenia,ilezachowańskładasięnatakiczyn.Jakbowiem
wskazano,możebyćtak,żejednozachowaniestanowićbędzieczyn,
alerównieżmożebyćtak,żedopierokonglomeratzachowańwynika-
jącywprostztypualbodobieranywoparciuokryteriaart.12k.k.po-
zwolitwierdzić,żewystępujeczyn.
Takteżanalizowaneujęcieczynuzabronionegojakozachowaniaznamien-
negomazazadanieodsunięcierozważańnatematcechyczynujakota-
kiego,skupiającsięnapróbiejegoprawnejidentyfikacjijakookreślonego
fragmentuludzkiejegzystencji.Rozważanianaukoweipozaprawnedoty-
czącenczynu”powinnybyćpodejmowanenagrunciepewnegofaktu(zja-
wiska)mającegomiejscewświeciezewnętrznym.Prawokarnepowinnosię
wartościowaniakarnoprawnegoijestzarazemprzesłankąumożliwiającąbadaniekolejnych
elementówprzestępności.
87Zob.m.in.G.Radbruch,DerHandlungsbegrifinseinerBedeutungfürdasStrafrechtssystem,
Berlin1904,s.7.
88Należyrównieżodnieśćsiędotwierdzenia,żenCzynwtymfunkcjonalnymnastępstwiepełni
rolęjedynieelementułączącego,którywszystkietestadiaprzenikaikażdorazowołączypierwszy
inastępnyszczebeloceny”.Wynikaztego,żenczynmusibyć«neutralny»,tzn.nieobarczony
wżadnymstopniuustaleniamiiocenamikonstytutywnymidlabezprawiaiwiny.Czynmusi
byćmożliwiewolnyod«później»dochodzącychkategoriisystemowych,nadającychmuściśle
prawnokarnątreść”(takZ.JędrzejewskizpowołaniemsięnaW.Maihofera,Bezprawnośćjako
element…,s.25i47).Jaksięwydaje,wskazaniatakiesąsłusznezperspektywyczynieniazałożeń
czystoteoretycznych,wszczególnościzpunktuwidzenialogiczno-systemowychuwagostruk-
turzeprzestępstwainaturalistycznego(kauzalnego)postrzeganiuczynu.Jednakżeichweryfi-
kacjawpraktycestosowaniaprawakarnegoniejestzadowalająca.Akceptacjaprzytoczonego
poglądunakazujezadaćpytanieokryteriaumożliwiającestwierdzeniejednościalbowielości
czynówczyorolęzaniechania.Wszakkwestietezazwyczajsąprzesądzane,chociażbypośrednio,
woparciuoustawękarną.Wtakimujęciutrudnojestzatemmówićonwolnościczynuodka-
tegoriisystemowych”,skoroniejakouprzedniokoniecznejestpoczynienieokreślonychzałożeń,
żebywskazaćnato,coczynem(zabronionym)wistociejest.
48
