Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Fotograficznego2.Nieliczącdrobnychwzmianek,temattenniezostałdotąd
sproblematyzowanywżadnymzlicznychtekstówpoświęconychartystce3.Wydaje
sięciekawe,żejedynieZapissocjologiczny,któregolwiaczęśćpowstaławburzliwych
dlaPolskilatach80.,możnadoraźniepołączyćzówczesnąsytuacjąpolityczną
wkrajuinieprzypadkowojegofragmentypokazywanebyłynaorganizowanych
przezantykomunistycznąopozycjęwystawachprzykościelnych4.
PolitycznywymiarpraktykifotograficznejRydetdomagasięopracowania.
ZpewnościąZapis…niejestposzukiwaniemkorzeniwłasnejtożsamościani
nostalgicznąpodróżąwprzeszłość(topodejścieczęstospotykanewśrodowis-
kachkresowych).Natomiastwydanywpołowielat60.,czyliwszczyciemałej
stabilizacjialbumMałyczłowiekjawisięztejperspektywyjakomanifestsocja-
listycznegohumanizmu,aopublikowanypodkoniecdekadyEdwardaGierka
cyklŚwiatuczućiwyobraźnitoprzykładeskapistycznegosubiektywizmuwmomen-
cienarastającegokryzysuspołecznego5.ZkoleiZapissocjologicznymożebyć
interpretowanyjakoodreagowanieokresupolitycznegouśpieniai-szerzej
-odpowiedźnaintensywnośćprocesówmodernizacyjnych,któraprzyjęłafor-
męutopijnejpróbyutrwalenialudowychźródełiprzednowoczesnychform
organizacjispołecznej6.
2
Por.W.Nowicki,JerzyLewczyński.Pamięćobrazu,CzytelniaSztuki,Gliwice2012;K.Jurecki,
I.Zjeżdżałka(red.),JerzyLewczyński.Archeologiafotografii.Pracezlat1941-2005,Kropka,
Września2005.
3A.Sobota,Fotografianiezależna,[w:]J.Zagrodzki(red.),Katowickiundergroundartystyczny
po1953roku,S.Ruksza(oprac.),GaleriaSztukiWspółczesnejBWAwKatowicach,Katowice2004,
s.250-253.Przyznaję,żeSobotazwracatuuwagę,żeRydetiLewczyńskibylidosiebiepodobni,ich
zdjęcia„ukazywałybowiemnajczęściejludzisteranychciężkąpracąizłymiwarunkamiżycia,
głębokoreligijnychinieokazującychsympatiidopanującegoustrojupolitycznego.Wyłaniałsię
stądobrazPolskidalekiodschematówpaństwowejpropagandy”,tamże,s.252.
4
Tenże,FotograficznyobrazspołeczeństwaPRL-u,[w:]K.Lewandowska(red.),Polskafotogra-
fiadokumentalnanaskrzyżowaniudyskursów.Materiałyzsesjizorganizowanejwdniu2IV2005zokazji
wystawyLeonardaSempolińskiego,Zachęta-NarodowaGaleriaSztuki,Warszawa2006,s.75-81.
5
Byłatodekadaznaczącegorozwojuekonomicznegoi„jaskółek”konsumpcjonizmu(jeśli
możnatopojęciezastosowaćdoczasówkomunistycznych),poktórejnastąpiłokrespogłębia-
jącegosiękryzysuekonomicznego,społecznegoipolitycznegowostatniejdekadzieistnienia
PRL.FotograficzneksiążkiRydet,októrychmowato:Małyczłowiek,Arkady,Warszawa1965
orazŚwiatwyobraźniZofiiRydet,KrajowaAgencjaWydawnicza,Warszawa1979.
6
Por.jedynaopublikowanawersjaZapisusocjologicznego,czyli:Z.Rydet,Obecność,J.Hennelowa
(tekst),Calvarianum,Kraków1988.
34
AdamMazur
