Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgataJakubowskaprzywołujekluczowedladyskursufeministycznegopytanie
postawionewcześniejprzezLindęNochlin:„Dlaczegoniebyłowielkichartystek?”,
czyli:dlaczegopostaciekobietmusząbyć„odkrywane”lub„stwarzane”wspojrzeniu
retrospektywnym,przyużyciupojęć„archeologicznych”12?Wartosięzastano-
wić,nailedrogaZofiiRydetjestwyjątkiempotwierdzającymregułęeliminującą
kobietyzżyciaartystycznego,awjeszczewiększymstopniu-fotograficznego.
CzytająchistorięRydetpodwłos,należyzadaćpytanienietylkoojej
artystyczne,aletakżeżyciowewybory,któretworząkontekstjejkluczowych
cyklifotograficznych.Wprzeciwieństwiedoswoichfotografującychkoleża-
nek,którezwykleangażowałysięhobbystycznie,towarzyszącpasjimężów
(naprzykładKazimieraDyakowska,IrenaWildner-KulikczyMariaJanik),
Rydetnigdyniewyszłazamążaniniemiaładzieci13.Mimoże,jakpiszeJerzy
Lewczyński,byłauznawanazakobietęatrakcyjnąisympatyczną,niepoddała
siępresjispołecznej14.
Choćzpunktuwidzeniawspółczesnejhumanistykizwiązaniedzieła
zbiografiąartystkiwydajesięproblematyczne,wprzypadkuRydetjesttozada-
niekonieczneiwymagającewszechstronnegoprzepracowania.Opublikowanie
materiałówźródłowych,korespondencjiczynotesówiwspomnieńartystkimoże
miećkolosalneznaczenie,zważywszynato,jakbardzonainterpretacjędzieła
wpłynęłynawetkrótkiewypowiedzifotografi.
RodzinajakopunktodniesieniaRydettotakżerelacjezestarszymbratem
Tadeuszem(1909–1987),zktórym,jakpodająautorzybiogramów,byłasilnie
związana,iktóry,jako„wysokiejklasyfotografamator”,nauczyłjąposługiwa-
niasięaparatemorazwprowadziłwtajnikipracywciemni15.Podobnojeszcze
12
A.Jakubowska,„Archeologiczne”pracebadaczeksztukikobiet,[w:]Dokumentalistki…,s.50-53.
Wtymsamymtowarzyszącymwystawietomie(s.40-48)znajdujesiętekstA.Sobotypt.
FotografującekobietywrealiachPRL-u(1945-1989),któryjedyniedotykazagadnieniaobecności
kobiet;jegonieznaczniezredagowanawersjaopublikowanazostałarównieżwinnejpublikacji:
por.A.Sobota,Pomiędzyabstrakcjąaintymnością-fotografująceartystkiwPolsce1957-1968
(FortunataObrąpalska,BożenaMichalik,ZofiaRydet,IrenaJarosińska,NataliaLach-Lachowicz),
[w:]E.Toniak(red.),Jestemartystkąwewszystkim,coniepotrzebne.Kobietyisztukaokoło1960roku,
Neriton,Warszawa2010,s.137-148.
13D.Kowalik-Dura,Wstęp,[w:]Dopełnieniekonieczne.Śląskiefotografi,katalogwystawy,
MuzeumŚląskie,Katowice2012,s.12-14.
14J.Lewczyński,FotografiawGliwicach1951-2000,[w:]M.Gołaszewski,A.Kwiecień(red.),
Fenomenyifantomy.Gliwickieśrodowiskofotograficznewlatach1951-2000,katalogwystawy,
MuzeumwGliwicach,Gliwice2006,s.8-48.
15A.Sobota,Ofotografiach…,b.p.;M.Kanikuła,Dziecko,czylimałyczłowiek,„BiuletynFotogra-
ficznyŚwiatObrazu”2008,nr6,s.33-40.Por.Z.Rydet,TadeuszRydet.1909-1987.Wspomnienie
36
AdamMazur
