Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RozdziałI
Nawet,jeśliznajdowalisiępozaprawempaństwaipozostawalipobłażliwi
wobectych,którychpolitycznepoglądyskazywałybynaszafot,zachowywali
międzysobąhonorowezwyczaje,szacunekdlamonarchii,jejpersonioddzia-
łów,którychRewolucjaniezdołałaobalićwprowadzającdekretoamalgama-
cie,numeracjępółbrygadisurowekarywymierzonewuczestnikówpojedyn-
ków.Wkoszarachfechtowalibezwytchnienia,wtrakciekampaniiznajdując
sięzaledwiekilkakrokówodwroga,bezpowodudobywalibroni,zadawali
ciosyipozbawialisięwzajemnieżycia.Artylerzyściprzeciwkokawalerzystom,
kawalerzyściprzeciwpiechurom,żołnierzekompaniiwyborczychprzeciwtym
zkompaniicentralnych8,starzyżołnierzeprzeciwrekrutom,poborowyroz-
wścieczonyswojąnędznąkarierąprzeciwkośmiałemuochotnikowirozbawio-
nemujegolamentowaniem.Ichcelbyłjasny:naznaczyćbliznamitwarzprze-
ciwnika,wyjśćzpojedynkuwblaskuchwałylubpolecwnim.WRenchen
wCzarnymLesie9,wpojedynkuzwęgierskimihuzarami,ujedenzbrygadie-
rówzostałzranionyprzezkapralagrenadierów...mówiłosię,żecośnieposzło
wedługplanu”10.Ustalonowięc,że50strzelcówzmierzysięwwalcez50gre-
nadierami.Całąsprawęzachowanowtajemnicy.Spotkanieprzerwałakanty-
nierka,któraznalazłasięnapoluwalkiinaglewszystkoimsięrozjaśniło.Zapa-
nowałpokój,ażołnierzewycofalisięjakstarzydobrzykoledzyopróżniwszy
uprzedniozawartośćcałejbaryłeczkiprzyniesionejprzezkantynierkę11.
Oddalenieodrodzinyrozwijałownichzuchwałeinstynkty.Stawalisięzo-
bojętnialinalosswójiinnych,pragnęlizaspokoićswenajprostszeinstynkty,
upijającsięwinem,władząiszukajączaspokojeniapotrzebciała.Abyjesobie
zapewnić,potrzebowalipojedynkówipieniędzy,którychniemielizbytwiele.
Stądtepojedynki,chciwość,przemocwobecinnych,sprzedawanienawetma-
łowartościowychprzedmiotów,ogołacanieswychjeńcówikamratów,którzy
padliwbitwach.Stądrównież,niejakoprzyokazji,poświęcenie.
I
W1800rokuwczasietworzeniasięArmiiRezerwowejduchzniszczenia
zaczynałpanoszyćsięnawetwśródpoborowych,którychzapędówniegasili
generałowie.Toconajbardziejuderzyłouczciwegowiejskiegochłopaka,jakim
Auxerre1851;V.Dupuy,op.cit.,J.N.Noël,Souvenirsmilitairesd‘unofficierduPremierEmpire(1795-
1832),Paris1895;J.Landrieux,Mémoiresdel‘adjudant-généralJeanLandrieux..i,Paris1893;A.A.
PiondesLoches,Mescampagnes,1792-1815,Paris1889.
8Tj.fizylieromlubstrzelcomwpiechocie,lubżołnierzompozostałychkompaniiwkawalerii.Wyjąt-
kiemwtejkwestiibylikirasjerzyikarabinierzy,którychuważanozaformacjewyborowewcałości,
wzwiązkuztymniemiałykompaniiwyborczych[M.P.].
9Takdosłowniewtekście.ChodzioSchwarzwald,adokładniejoznajdującąsięwnimmiejscowość
wBadenii[M.P.].
10Brygadiertostopieńwkawaleriiodpowiadającykapralowiwpiechocie[M.P.].
11V.Dupuy,op.cit.
