Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
uWieśniacymordowalitychFrancuzów,którzylekkomyślnieporuszalisię
wpojedynkę.Rzadkibyłwidokoficerów,ośmielającychsięwyprowadzićswe
konie.Obawialisiębiednychrozjątrzonychwieśniaków,którzynieatakowali
tylkostajennych,przytrzymującychimkoniepodczaswsiadania”
.Dlaodmia-
nyci,którzyobozowaliwStyriiuzostalidobrzeprzyjęciprzezmieszkańców”
,
podobniejakciwdolinieDunaju.WKremsmünsteruwypilizapasklasztorne-
gowina”26.Austriacyopogodnymusposobieniubylidlanichżyczliwymigo-
spodarzami,choćprawieniezależnyżywot,jakiprzyszłoimpędzićwpodbi-
tymkrajuprzyczyniłsięutrzymaniabrakudyscyplinyzmniejszanejprzezwo-
jennyzamęt27.
Kiedyzostałpodpisanypokójarmiepowracałynafrancuskieziemie.Nieła-
twojestzrozumiećciężkąsytuację,wjakiejznaleźlisięcimężczyźni,którzy
przezdziewięćlatwojaczkiprzywyklidowolności,wczasiektórejichpokojo-
weprzyzwyczajeniazostałyzapomniane,azastąpiłyjenowepotrzebyiprzy-
wary.Możemysiętylkodomyślaćjaktymtwardymludziombrakowałoodpo-
wiedniejporcjizabawy,aktywności,ekstrawagancji,podstępówiinnychaspo-
łecznychzachowań28.
SkądinądjedynymzmartwieniemBonapartegoniebyłotylkoposkromie-
nieswoichzwycięzców.PodkoniecDyrektoriatuipodczaspierwszychmiesią-
cachKonsulatunadrogachFrancjimożnabyłospotkaćco12kilometrów
mnóstwożołnierzychodzącychwrozsypce.Byłatoarmiaawanturnikówliczą-
cabyćmoże20tysięcyludzi.Dziękiporozumieniuzpisarzamiposzczegól-
nychjednostek,sztabowcamiorazpracownikamibiurprzydziałusłużbowego,
żołnierzomwydawanonieodpowiednieukartydrogowe”
,któreszybkobyły
zmieniane,rysowanealbofałszowanewtrakciepodróżywzależnościodich
fantazjiczypodwpływemkolegówzdługiejpodróży.Itakwędrowaliprzez
AlpydoHolandii,anastępniedoBretaniiprzezRen.WtakiotosposóbRo-
utierzarmiiwBawariitrafiłdo13.półbrygadypiechotylekkiejwBernieskąd
zostałskierowanydo102.półbrygadypiechotyliniowejweWłoszech.WGe-
dynewytłumaczeniepozornejsprzecznościnastępującychposobiezdań[M.P.].
26Trudnoocenićtozdanie,zewzględunafakt,żeznajdujesięwmiejscu,gdzieautorwspomina
odobrymtraktowaniuprzezAustriaków.TymczasemtamiejscowośćznajdujesięwGórnejAustrii,
więcalboświadczyłotopoprostuoogromnympragnieniu,jakie(rzeczoczywista)ogarnęłofrancu-
skichżołnierzypomarszachwgórach,alboowyjątkowejgościnnościmnichów[M.P.].
27V.Dupuy,op.cit.;A.F.Marmont,op.cit.;J.L.S.Hugo,MémoiresdugénéralHugo,Paris1820;
A.Bigarré,MémoiresdugénéralBigarré,Paris1899;P.Girault,MesCampagnessouslaRépubliqueet
l’Empire,1791-1810,LaRochelle1884;M.A.Reiset,SouvenirsdulieutenantgénéralvicomtedeReiset,
Paris1899,Lesarméesfrançaisesjugéesparl’étrangeri
28Prawdopodobnieautormanamyślistałyproblemzrozpuszczaniemarmiidodomu.Dotyczyłon
szczególniearmiiobywatelskich,atakąbyławłaśniearmiafrancuskawtymokresie.Należypamię-
tać,żejesttojednazpierwszycharmiitegotypu,bowtymwzględziewyprzedziłająjedyniearmia
amerykańska.Znanesąproblemy,jakiebyłyudziałemWaszyngtonawzwiązkuzzakończeniemwoj-
nyiwysłaniemżołnierzy,którzysłużyliprzezwielelatpodjegorozkazamidodomów.Amerykanie
dodziśborykająsięztegorodzajuproblemamiinieznaleźlinatodobregorozwiązania(videwojna
wWietnamie).Podobnyproblemdotyczyłwomawianymokresiearmiifrancuskiej,kiedytozalety
czasuwojnystałysięwadamiwokresiepokoju[M.P].
